Son yıllarda sağlıklı beslenme trendlerinden biri olan ketojenik diyet, düşük karbonhidratlı ve yüksek yağlı bir beslenme programını ifade etmektedir. Bu diyetin temel amacı vücudu ketozis adı verilen bir duruma sokarak enerji kaynağı olarak yağları kullanmayı teşvik etmektir. Ketojenik diyet, başlangıçta epilepsi tedavisi için geliştirilmiş olsa da son zamanlarda kilo verme, enerji artışı ve konsantrasyonu artırma gibi faydaları nedeniyle popülerlik kazanmıştır.
Ketojenik diyetin uygulanması oldukça önemlidir. Karbonhidrat alımının büyük ölçüde sınırlandığı bu diyet programında vücut enerji ihtiyacını yağlardan karşılamaktadır. Genellikle günlük kalori alımının %70-80'i yağlar, %20-25'i proteinler ve %5-10'u ise karbonhidratlar olacak şekilde dengelenmiş bir beslenme programıdır. Bu oranlar kişinin yaşına, cinsiyetine, metabolizmasına ve hedeflerine göre değişebilmektedir.
Ketojenik diyetin uygulanmasında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta karbonhidrat alımının sınırlandırılmasıdır. Günde 20-50 gram arasında karbonhidrat almak genellikle ketozis durumunu tetiklemektedir. Bu nedenle meyve, şekerli içecekler, tahıllar ve nişasta içeren yiyecekler gibi yüksek karbonhidrat içeren gıdalardan uzak durulmalıdır. Bunun yerine avokado, zeytinyağı, tereyağı gibi sağlıklı yağlar; somon, hindi, tavuk gibi protein kaynakları; yeşil sebzeler ve az miktarda çilek gibi düşük karbonhidrat içeren gıdalar tüketilmelidir.
Ketojenik diyetin faydalarından biri kilo verme sürecini hızlandırmasıdır. Vücut ketozis durumuna geçtiğinde enerjiyi yağlardan sağladığı için depolanmış yağları yakmaya başlar. Bu da kilo kaybını destekler. Ayrıca ketojenik diyetin insülin düzeylerini dengelemesi sayesinde kan şekerinin kontrol altında tutulmasına yardımcı olur. Düşük karbonhidrat alımı insülin salgısını azaltarak kan şekeri dalgalanmalarını engeller.
Ketojenik diyetin bir başka faydası da beyin fonksiyonlarını iyileştirmesidir. Beyin normalde glukozu ana enerji kaynağı olarak kullanır ancak ketozis durumunda keton cisimcikleri adı verilen moleküller beyne alternatif bir enerji kaynağı sağlar. Bu da beyin fonksiyonlarının artmasına ve konsantrasyonun artmasına katkıda bulunur.
Ayrıca ketojenik diyetin epilepsi tedavisinde de kullanılması yaygındır. Özellikle çocuklarda görülen bazı epilepsi türlerinin tedavisinde ketojenik diyet oldukça etkilidir. Vücut ketozis durumuna geçtiğinde nöbet sıklığını azaltabilir ve nöbet şiddetini hafifletebilir.
Bununla birlikte ketojenik diyet bazen bazı yan etkilere de yol açabilir. İlk başlarda "keto grip" adı verilen belirtiler görülebilir. Bu belirtiler arasında baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı ve yorgunluk yer alır ancak vücut ketozise adapte olduğunda bu belirtiler genellikle azalır veya ortadan kalkar.
03.11.2023 08:00 tarihinde Serdar Demir tarafından yazıldı.