Son yıllarda ketojenik diyet oldukça popüler hale gelmiştir. Peki, bu diyet nedir ve nasıl işler? Ketojenik diyetin sağlık üzerindeki etkileri nelerdir? Bu makalede, ketojenik diyet hakkında bilmeniz gerekenleri açıklayacağız.
Ketojenik diyet, yüksek yağ, düşük karbonhidrat ve orta miktarda protein içeren bir beslenme planıdır. Bu diyet, vücudun enerji kaynağı olarak yağları kullanmasını sağlamak için karbonhidrat tüketimini sınırlar. Normalde vücut, karbonhidratları enerji elde etmek için kullanır ancak ketojenik diyetle birlikte vücut ketozis adı verilen bir duruma girer. Ketozis, vücudun yağları yakarak enerji ürettiği bir süreçtir.
Ketojenik diyetin temeli olan düşük karbonhidrat alımı, vücutta insülin seviyelerinin düşmesine neden olur. Bu durumda vücut yağ depolarına erişerek enerji üretmeye başlar. Ayrıca keton cisimleri adı verilen moleküller üreterek beyne enerji sağlar. Keton cisimleri daha fazla enerji sağladığı için kişi kendini daha uzun süre tok hisseder ve böylece kilo kaybı sağlanır.
Ketojenik diyetin sağlık üzerindeki etkileri birçok araştırmada incelenmiştir. Öncelikle, kilo kaybının yanı sıra kardiyovasküler hastalıkların risk faktörlerinde de iyileşme gözlenmiştir. Daha düşük kolesterol seviyeleri, trigliseritler ve kan basıncı gibi risk faktörlerinin azalmasıyla kalp sağlığı artar.
Ayrıca ketojenik diyetin tip 2 diyabetin kontrol altına alınmasında da etkili olduğu görülmüştür. Düşük karbonhidrat alımıyla kan şekerinin düzenli seviyelerde tutulması sağlanır ve insülin direncinin azaltılmasıyla glikoz toleransı gelişir.
Beyin sağlığı üzerinde de önemli etkilere sahip olan ketojenik diyet, epilepsi tedavisinde kullanılır. Özellikle çocuklarda inatçı epilepsi vakalarında ketojenik diyetin nöbet sayısını azalttığı gözlenmiştir. Bunun yanında Alzheimer hastalığı gibi nörolojik rahatsızlıkların semptomlarını hafifletmede de potansiyel bir tedavi yöntemi olarak araştırılmaktadır.
Ancak ketojenik diyetin bazı yan etkileri de bulunmaktadır. İlk dönemde yaygın olarak yaşanan yan etkiler arasında keto grip denilen durum yer alır. Baş ağrısı, yorgunluk, iştahsızlık gibi belirtilerle kendini gösteren bu durum genellikle geçicidir ve vücudun ketozise adapte olmasından kaynaklanır.
Ayrıca ketojenik diyet uzun süreli yapıldığında besin eksikliklerine yol açabilir. Karbonhidratların sınırlanmasıyla bazı vitamin ve minerallerin alımının azalması söz konusu olabilir. Bu nedenle dikkatli bir şekilde takip edilmeli ve gerekirse takviye alınmalıdır.
Ketojenik diyet aynı zamanda herkes için uygun olmayabilir. Hamilelik, emzirme dönemi veya bazı metabolik hastalıkları olan bireyler için önerilmez. Ayrıca böbrek hastalığı veya pankreatit gibi ciddi sağlık sorunları olan kişiler de ketojenik diyete başlamadan önce mutlaka doktorlarına danışmalıdır.
27.11.2023 11:26 tarihinde Emirhan Yıldırım tarafından yazıldı.