Günümüzde işlenmiş gıda tüketimi maalesef hızla artmaktadır. İnsanların yoğun iş temposu, zaman sıkıntısı ve pratiklik arayışları, işlenmiş gıdaların tercih edilmesindeki en büyük etkenlerden biridir. Ancak, bu tip gıdaların sağlığımız üzerinde olumsuz etkileri olduğunu bilmemiz gerekmektedir.
İşlenmiş gıdalar, doğal hallerinden çeşitli işlemlerden geçirilerek üretilen ve raf ömrünü uzatan ürünlerdir. Bu işlemler arasında rafine edilme, koruyucu madde eklenmesi, renklendirici katılması, aroma arttırıcılar kullanılması gibi adımlar yer alır. İşte bu aşamalarda sağlığımız için tehlike arz edebilecek maddelerin kullanılması, işlenmiş gıdaların olumsuz etkilerinin başında gelmektedir.
İlk olarak işlenmiş gıdaların genellikle yüksek oranda şeker içermesi önemli bir sorundur. Şekerin fazla tüketimi obeziteye, diyabete ve kalp hastalıklarına yol açabilir. Ayrıca şekerin bağımlılık yapıcı etkisi nedeniyle kişilerde tatlı ihtiyacını arttırabilir ve kontrollü beslenmeyi zorlaştırabilir.
İkinci olarak işlenmiş gıdalarda sıklıkla kullanılan trans yağlar da sağlık açısından risk oluşturan bir diğer faktördür. Trans yağlar doymuş yağlar gibi kötü kolesterol seviyelerini yükselterek kalp hastalıkları riskini artırabilir. Aynı zamanda vücutta iltihaplanmalara neden olabilir ve bağışıklık sistemini zayıflatabilir.
Bunun yanında işlenmiş gıdalarda kullanılan koruyucu maddeler de dikkat çekmelidir. Bu maddelerin bazıları kanserojen etkiye sahip olabilir ve uzun vadeli tüketimde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle nitrit ve nitrat gibi maddelerin kullanımının kanser riskini artırdığı bilinmektedir.
Ayrıca işlenmiş gıdalarda genellikle yüksek oranda tuz bulunmaktadır. Tuzlu yiyeceklerin aşırı tüketimi hipertansiyon problemlerine yol açabilir ve böbrek sağlığını olumsuz etkileyebilir. Ayrıca tuzun su tutma özelliği nedeniyle ödem oluşumuna da katkısı vardır.
İşlenmiş gıdalarda besleyici değeri düşük olan maddelerin de bol miktarda bulunduğunu söylemek mümkündür. Örneğin, işlenmiş ekmeklerde beyaz un kullanılırken tam tahıl değil, bu da lif içeriğinin düşmesine sebep olur. Aynı şekilde hazır meyve sularında doğal meyvelerin yerine şekerli su ve yapay tatlandırıcılar bulunabilir.
Bu kadar çok zararlı etken göz önünde bulundurulduğunda, işlenmiş gıda tüketiminin uzun vadede sağlık üzerinde ciddi sonuçları olabileceği açıkça görülür. Ancak tamamen işlenmiş gıdalardan kaçınmak mümkün değildir çünkü günümüzde pek çok insanın yaşam tarzına uygun olarak pratiklik sunan bu tür ürünler tercih edilmektedir.
Bu noktada bilinçli bir şekilde hareket ederek işlenmiş gıda tüketimini azaltmak önemlidir. Bunun için doğal ve organik ürünleri tercih etmek, ev yapımı yiyecekleri tercih etmek ve paketli ürünlerin içerik bilgilerini dikkatlice okumak gerekmektedir. Ayrıca fast food restoranlarda veya hazır atıştırmalıklar yerine daha sağlıklı alternatifleri tercih etmek de önemlidir.
10.04.2024 16:39 tarihinde Sevgi Özgül Kartal tarafından yazıldı.