Gut hastalığı, vücutta ürik asit birikmesi sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. Bu durum, ürik asit kristallerinin eklemlerde birikmesine ve ağrılı iltihaplanmalara yol açabilir. Genellikle büyük ayak baş parmağı eklemi etkilenirken, dizler, ayak bilekleri, eller, bilekler ve dirsekler gibi diğer eklemler de etkilenebilir.
Gut hastalığının ana nedeni, vücutta fazla miktarda ürik asit birikmesidir. Ürik asit, purin adı verilen bir maddeyi metabolize eden bir enzim olan xantin oksidazın aktivitesi sonucu oluşur. Purinler doğal olarak bazı gıdalarda bulunur ve vücudumuzda da üretilir. Fazla miktarda purin tüketimi veya vücudun ürik asidi düzgün bir şekilde atamaması, gut hastalığına neden olabilir.
Bu noktada, doğru beslenme alışkanlıkları gut hastalığına karşı koruyucu etkisi olan önemli bir rol oynar. Doğru beslenmeyle beraber yaşam tarzında yapılacak bazı değişikliklerle bu rahatsızlık kontrol altına alınabilir. İşte gut hastalığına karşı doğru beslenme önerileri:
1. Purin içeriği yüksek olan gıdaları sınırlayın: Gut hastalarının purin içeriği yüksek olan gıdalardan kaçınması önemlidir. Kırmızı et (özellikle sakatat), deniz ürünleri (midye, istiridye gibi), kurubaklagiller (mercimek, nohut gibi), mantarlar ve bazı sebzeler (pancar, ıspanak) yüksek purin içeriğine sahiptir. Bu gıdalar yerine düşük purin içeriği olan gıdalar tercih edilmelidir.
2. Meyve ve sebzeleri bol tüketin: Gut hastalarının diyetlerinde meyve ve sebzelere ağırlık vermeleri önemlidir. Meyve ve sebzeler antioksidanlar açısından zengindir ve vücuttaki serbest radikallerle savaşarak iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olur. Özellikle kirazlar gut semptomlarını hafifletmede etkilidir.
3. Su içmeyi ihmal etmeyin: Gut hastalarının günlük su tüketimi konusunda dikkatli olmaları gerekmektedir. Su vücuttaki ürik asidin atılmasına yardımcı olur ve böylece gut semptomları azaltılır.
4. Alkol tüketimini sınırlayın: Alkol tüketimi gut hastalığı için risk faktörlerinden biridir çünkü alkolün metabolizasyonu sonucu ürik asit seviyeleri artar. Bu nedenle gut hastalarının alkol tüketimini sınırlamaları veya tamamen bırakmaları önerilir.
5. Şekerli içeceklerden uzak durun: Şekerli içecekler fruktoz içermektedir ve fruktozun ürik asit seviyelerini artırabileceği bilinmektedir. Bu nedenle gut hastalarının şekerli içeceklerden uzak durması önemlidir.
6. Tam tahıl ürünleri tercih edin: Tam tahıl ürünleri lif bakımından zengindir ve bağırsak hareketliliğini artırarak vücuttan fazla purinin atılmasına yardımcı olur. Kepekli ekmek, esmer pirinç, yulaf ezmesi gibi tam tahıl ürünleri tercih edilmelidir.
7. Süt ve süt ürünleri tüketin: Süt ve süt ürünleri kalsiyum açısından zengindir ve kalsiyumun idrar yoluyla ürik asiti atmasına yardımcı olabilir.
8. Kafeini sınırlayın: Kafeinin fazla miktarda tüketimi de gut semptomlarını tetikleyebilir. Çay, kahve ve enerji içecekleri gibi kafein içeren içeceklerin tüketimini sınırlamak önemlidir.
9. Sağlıklı yağları tercih edin: Gut hastalarının doymuş yağların tüketimini azaltması önerilirken sağlıklı yağlara yönelmeleri önemlidir. Zeytinyağı gibi tekli doymamış yağlar ile omega-3 yağ asitleri açısından zengin balık yağı tercih edilebilir.
10. Dikkatli protein alımına dikkat edin: Protein alımında dikkatli davranmak önemlidir çünkü protein metabolizması da purin oluşumunu etkileyebilir. Hayvansal kaynaklı proteinler yerine bitkisel kaynaklı proteinlere yönelmek daha uygun olacaktır.
25.12.2023 12:00 tarihinde Mehmet Kayacı tarafından yazıldı.