Son yıllarda sağlıklı beslenme ve diyet trendleri arasında yerini alan glutensiz diyetler, birçok insanın ilgisini çekmektedir. Ancak, bu diyetin kimler için uygun olduğunu bilmek önemlidir. Glutensiz diyet, gluten adı verilen bir proteinin tüketiminden kaçınılması anlamına gelir. Peki, kimler bu diyeti uygulamalıdır? Hangi durumlarda glutensiz diyet faydalı olabilir? İşte bu konuda bilmeniz gerekenler.
Gluten Nedir?
Öncelikle glutenin ne olduğunu anlamak önemlidir. Gluten, buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir protein çeşididir. Bu protein yapısı, hamurun elastik özelliğini kazanmasını sağlar ve yiyeceklerin kabarmasına yardımcı olur. Gluten içeren yiyecekler genellikle ekmek, makarna, bisküvi gibi buğday bazlı ürünlerdir.
Gluten Hassasiyeti
Gluten hassasiyeti veya gluten intoleransı olarak da bilinen durum, gluten tüketildiğinde ortaya çıkan sindirim sorunlarına neden olan bir rahatsızlıktır. Gluten hassasiyeti olan kişilerde bağırsakta iltihaplanma meydana gelir ve bu da bir dizi semptoma yol açabilir. Mide bulantısı, karın ağrısı, ishal gibi sindirim sorunları en sık görülen belirtilerdir.
Çölyak Hastalığı
Çölyak hastalığı da glutenle ilişkili bir otoimmün hastalıktır. Bu durumda, bağırsaklar gluteni tolere edemez ve tahriş olur. Çölyak hastalığı olan kişilerde gluten tüketimi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle çölyak hastalarının yaşamları boyunca glutensiz bir diyete uymaları gerekmektedir.
Glutensiz Diyet Kimlere Uygundur?
1. Çölyak Hastaları: Çölyak hastalarının yaşamları boyunca glütensiz bir diyete uymaları gerekmektedir. Gluten tüketimi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve uzun vadede bağırsak hasarına neden olabilir.
2. Gluten Hassasiyeti Olanlar: Gluten hassasiyeti olan kişilerde çölyak hastalığı kadar ciddi semptomlar görülmese de, gluten tüketimi sindirim sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle bu kişiler de glutensiz bir diyete geçebilir.
3. İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS) Olanlar: İrritabl bağırsak sendromu (IBS), karın ağrısı, şişkinlik ve sindirim sorunları gibi semptomlara neden olan kronik bir rahatsızlıktır. Bazı çalışmalar IBS semptomlarının glutene karşı duyarlılıkla ilişkili olduğunu göstermiştir. Bu nedenle IBS'li bazı kişilerde glutensiz diyet semptomların azalmasına yardımcı olabilir.
4. Dermatit Herpetiformis Hastaları: Dermatit herpetiformis, deride kabarcık şeklinde kızarıklıklara neden olan bir cilt rahatsızlığıdır. Bu rahatsızlık genellikle çölyak hastalığı ile ilişkilidir ve gluten tüketimi derideki kabarcıkların ortaya çıkmasına yol açabilir.
5. Otizm Spektrum Bozukluğu Olanlar: Bazı araştırmalar otizm spektrum bozukluğu olan bazı kişilerde glütene karşı duyarlılık olduğunu göstermektedir. Glutensiz diyetin otistik davranışları azaltabileceği veya iyileştirebileceği düşünülmektedir.
6. Migren Hastaları: Migren atağı sıklıkla baş ağrısı ve mide bulantısı ile karakterizedir. Bazı çalışmalar migren atağı geçiren bazı kişilerde glütene karşı duyarlılık olduğunu göstermektedir. Bu nedenle migren hastalarında glutensiz diyetin semptomları azaltabileceği düşünülmektedir.
22.01.2024 00:00 tarihinde Aslıhan Tekin tarafından yazıldı.