Son yıllarda glütensiz diyet popülerlik kazanmıştır ve birçok insan bu beslenme tarzını benimsemektedir. Peki, glütensiz diyet nedir ve kimler için uygundur? Bu soruların cevaplarını bulmak için glütene dair daha fazla bilgi edinmemiz gerekmektedir.
Glüten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda doğal olarak bulunan bir protein grubudur. Genellikle unlu mamullerde, ekmeklerde, makarnalarda ve diğer tahıl bazlı ürünlerde bulunur. Glütensiz diyet ise tamamen glüten içermeyen veya glüten seviyesi çok düşük olan gıdaların tüketildiği bir beslenme şeklidir.
Glütensiz diyetin en yaygın nedeni çölyak hastalığıdır. Çölyak hastalığı, bağırsaktaki ince bağırsakta hasara yol açan bir otoimmün hastalıktır. Glüten tüketildiğinde bağırsaklarda inflamasyona neden olan bir reaksiyon oluşur. Bu da sindirim sistemi problemlerine, karın ağrısına, ishale ve kilo kaybına yol açabilir. Çölyak hastaları için tek tedavi yöntemi ömür boyu süren glütensiz bir diyettir.
Ancak sadece çölyak hastaları değil, duyarlılık veya intolerans gibi başka durumları olan kişiler de glütensiz diyeti tercih edebilirler. Glüten intoleransı olan kişilerde çölyak hastalığının belirtileri görülmezken, glüten tüketildiğinde sindirim sorunları, şişkinlik ve halsizlik gibi rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Bu kişiler de glütensiz diyetle semptomları kontrol altına alabilirler.
Ayrıca bazı insanlar kendilerini daha iyi hissetmek veya kilo vermek amacıyla da glütensiz diyeti deneyebilirler. Ancak bu durumda dikkatli olunması gerekmektedir çünkü tamamen sağlıklı bir beslenme şekli değildir ve bazı dezavantajları vardır.
Glütensiz diyetin avantajlarından biri çölyak hastalarının semptomlarını hafifletebilmesidir. Glüten tüketimi kesildiğinde bağırsaklardaki hasar iyileşebilir ve semptomlar azalabilir. Ayrıca glütensiz diyetin kilo kaybına yardımcı olduğu düşünülse de bu konuda yapılan çalışmalar karışık sonuçlar vermektedir. Bazı kişilerde kilo kaybına neden olabilirken, bazıları için herhangi bir etkisi olmayabilir.
Bununla birlikte glütensiz diyet uygulayan kişilerin bazen bazı besin eksiklikleri yaşayabileceği unutulmamalıdır. Çünkü bu diyette genellikle tahıl ürünleri tüketilmez ve bu ürünler lif, demir, folat ve B vitaminleri gibi önemli besinleri içerir. Bu nedenle bu diyeti uygulayan kişilerin dikkatli bir şekilde beslenmeleri gerekmektedir.
Ayrıca tamamen gluten içermeyen gıdalar bulmak zor olabilir ve genellikle daha pahalı olabilir. Bu da maddi açıdan dezavantajlı duruma düşebileceğiniz anlamına gelir.
28.01.2024 15:26 tarihinde İpek Yılmaz tarafından yazıldı.