Son yıllarda glütensiz beslenme popüler hale gelmiş ve birçok insan tarafından tercih edilmektedir. Bu beslenme şeklinin temelinde, gluten adı verilen bir proteinin tüketiminden kaçınma fikri bulunmaktadır. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda doğal olarak bulunan bir proteindir. Glütensiz diyet, bu tahılların ve ürünlerinin tüketilmediği bir beslenme rejimidir.
Glütensiz beslenmenin bazı sağlık faydaları olduğuna inanılmaktadır. Özellikle çölyak hastalığı olan kişiler için bu diyet zorunludur. Çölyak hastalığı, gluten intoleransı olarak da bilinir ve bağırsaklarda tahribata neden olabilir. Bu hastalığı olan kişilerin glütensiz beslenmesi gerekmektedir çünkü gluten tüketimi bağırsaklarda iltihaba, şişkinliğe ve ishale yol açabilir.
Bunun yanında, bazı kişilerde glutene karşı hassasiyet veya alerji olabilir. Bu kişilerde de glütensiz beslenme önerilebilir. Gluten hassasiyeti olan kişilerde karın ağrısı, gaz, mide bulantısı ve cilt problemleri gibi semptomlar görülebilir. Glütensiz diyet bu semptomların azalmasına yardımcı olabilir.
Glütensiz beslenmenin bir diğer faydası ise kilo kaybına yardımcı olabilmesidir. Bazı araştırmalar, glütensiz diyetin kilo kaybına katkıda bulunabileceğini göstermektedir. Bunun nedeni genellikle glütensiz yiyeceklerin daha az kalori içermesi ve daha düşük glisemik indeksli olmasıdır. Ancak her bireyde farklı sonuçlar elde edilebilir ve kilo kaybını etkileyen birçok faktör vardır.
Bununla birlikte, glütensiz beslenmenin bazı dezavantajları da vardır. Öncelikle, glütensiz ürünler genellikle daha pahalıdır. Bu tahıl alternatifleri daha sınırlı olduğu için fiyatları yüksektir. Ayrıca, glütensiz ürünlerde kullanılan bileşenlerin kalitesi de tartışmalıdır. Bazı glütensiz ürünler yüksek miktarda şeker veya yağ içerebilir.
Ayrıca, glütensiz beslenme ile bazen bazı önemli besin öğelerinin eksikliği yaşanabilir. Gluten içeren tahıl ürünleri lif, demir, B vitaminleri ve folat gibi önemli besinler açısından zengindir. Glütensiz diyet uygulayan kişiler bu besinleri almak için alternatif kaynaklar bulmalıdır. Özellikle tam tahıl ürünleri yerine kullandıkları alternatiflerde daha az lif içerebilirler.
Glutene duyarlılık veya çölyak hastalığı olmayan kişiler için glütensiz diyet gerekli değildir ve hatta sağlıkları üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilir. Araştırmalar, normal bireylerde gluten tüketiminin bağırsak sağlığına faydalı olduğunu göstermektedir. Gluten içeren tahıl ürünleri prebiyotik etkisiyle bağırsak florasını düzenleyebilir ve bağışıklık sistemini güçlendirebilir.
28.10.2023 15:07 tarihinde Gamze Öztürk tarafından yazıldı.