son yıllarda giderek artan bir konu haline gelmiştir. Gluten intoleransı veya çölyak hastalığı olan bireyler gluten içeren gıdalardan uzak durmak zorundadır. Ancak glutenfree ürünlerin sağlıklı olduğunu düşünen ve gluten içermeyen gıdaları tercih eden kişiler de mevcuttur. Peki, gerçekten glutenfree ürünler ne kadar sağlıklıdır?
Öncelikle, gluten nedir ve hangi gıdalarda bulunur? Gluten, tahıl tanelerinde bulunan bir proteindir ve buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl ürünlerinde yoğun olarak bulunur. Glutenin özellikleri, hamurun elastikiyetini artırarak ekmek ve diğer mayalı ürünlerin yapısını güçlendirir. Bununla birlikte, bazı insanlar gluteni sindiremez veya tolere edemez. Bu durumda, çölyak hastalığı veya gluten intoleransından muzdarip olan kişilerin buğday ve benzeri tahıl ürünlerini tüketmesi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Çölyak hastalığı olan bireyler için gluten içeren gıdalardan uzak durmak hayati önem taşır. Bu nedenle, glutenfree ürünler onlar için yaşamsal bir rol oynar. Glutenfree ürünlerde buğday yerine pirinç unu, mısır unu veya patates nişastası gibi farklı unlar kullanılır. Bu sayede, çölyak hastalarının da normal bir yaşam sürdürebilmeleri mümkün olur.
Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta şudur: Glutenfree ürünlerin her zaman sağlıklı olduğunu düşünmek yanlıştır. Birçok kişi glutenfree ürünlere yönelerek daha sağlıklı bir beslenme elde edeceğini düşünürken aslında yanılabilir. Çünkü gluten içeren gıdaların yerine geçen bazı malzemeler de sağlık açısından sorunlu olabilir.
Glutenfree ürünler genellikle işlenmiş gıdalardır ve genellikle rafine karbonhidratlar, nişasta ve şeker içerirler. Özellikle hazır paketlenmiş glutensiz atıştırmalıkların kalorisi yüksek olabilir ve düşük besin değeri sunabilir. Ayrıca bu tarz yiyeceklerde genellikle koruyucu ve katkı maddeleri bulunur.
Bir diğer önemli nokta ise glutensiz beslenmenin vitamin ve mineral eksiklikleriyle ilişkilendirilebilmesidir. Buğday gibi tahıl ürünleri demir, kalsiyum, B vitaminleri gibi önemli besin maddelerini içerirken, glutensiz alternatiflerde bu mikro besin maddelerinin eksikliği ortaya çıkabilir. Bu nedenle, çölyak hastalarının diyetleri konusunda dikkatli olmaları ve eksiklikleri telafi etmek için doğru besinleri tüketmeleri önemlidir.
Sağlık açısından bakıldığında, herhangi bir gıdanın “glutenfree” olması onu otomatik olarak sağlıklı yapmaz. Sağlıklı bir beslenme için tam tahıl ürünleri, sebzeler, meyveler ve protein kaynakları gibi doğal gıdalar tercih edilmelidir. Unutulmamalıdır ki “glutenfree” etiketi taşıyan bir atıştırmalık veya ekmek tüketmek yerine daha fazla sebze ve meyve tüketmek çok daha sağlıklı bir tercih olacaktır.
14.12.2023 21:13 tarihinde Serkan Korkmaz tarafından yazıldı.