Son yıllarda sağlıklı beslenme konusunda birçok farklı trend ortaya çıkmaktadır. Bu trendlerden biri de gluten içermeyen beslenme şekli olarak bilinen "GlutenFree" diyetidir. Peki, bu trendin arkasındaki gerçekler nelerdir ve kimlere uygun bir seçenek olarak görülmektedir? Bu yazıda, glutenfree diyetinin temellerini, gluten intoleransı olan kişilere olan etkisini ve genel olarak herkesin uygulayabileceği bir diyet olup olmadığını ele alacağız.
Gluten nedir ve hangi yiyeceklerde bulunur?
Gluten, tahıl ürünlerinde doğal olarak bulunan bir protein türüdür. Buğday, arpa, çavdar gibi tahılların içerisinde yer alır ve bu tahıllardan yapılan ürünlerde yoğun olarak bulunur. Glutenin yapışkan özelliği sayesinde hamurun kabarmasını sağlar ve yiyeceklerin elastik yapısını oluşturur. Ekmek, makarna, börek gibi birçok geleneksel yiyecek gluten içermektedir.
Gluten Intoleransı Nedir?
Gluten intoleransı, vücudun gluteni sindirememesi durumudur. Bu duruma çölyak hastalığı da denir ve bağışıklık sistemi gluteni zararlı bir madde olarak algılar. Gluten tüketildiğinde bağışıklık sistemi bağırsaklara saldırır ve bu da ciddi sindirim sorunlarına neden olabilir. Çölyak hastalarının tamamen gluten içeren yiyeceklerden uzak durması gerekmektedir.
Kimlere uygun bir seçenek olabilir?
1. Çölyak Hastaları: Çölyak hastalarının hayatlarının büyük bir kısmında gluten içermeyen bir diyet uygulamaları gerekmektedir. Gluten tüketimi onların sağlığına ciddi zararlar verebilir.
2. Glutene hassasiyeti olanlar: Bazı insanlar çölyak hastalığına sahip olmasa da gluten tükettiklerinde rahatsızlık hissedebilirler. Mide bulantısı, karın ağrısı, şişkinlik gibi belirtiler gösterebilirler.
3. İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS) olanlar: IBS'ye sahip kişilerde bağırsak hareketleri düzensizlik göstermektedir ve bazen belirgin bir neden olmaksızın karın ağrısı, ishal veya kabızlık yaşayabilirler. Bazı çalışmalar, glutenin IBS semptomlarını artırabileceğini göstermektedir.
4. Otizmi olan çocuklar: Bazı çalışmalar, otizm spektrum bozukluğu olan bazı çocukların gluten içeren yiyecekleri tükettikten sonra davranışsal sorunlar yaşadığını göstermektedir. Ancak bu konuda daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
Genel olarak herkese uygun mu?
Glutenfree diyeti sadece yukarıda belirttiğimiz gruplara uygun değildir. Özellikle tamamen sağlıklı bireyler için gluten içeren yiyecekleri kesmek zorunda değillerdir. Gluten içeren tahıl ürünleri lif, vitamin ve mineral açısından zengindir ve dengeli bir beslenme için önemlidir.
Ancak bazı insanlar kilo vermek veya daha iyi hissetmek amacıyla glutenfree diyetini tercih edebilirler. Gluten içeren yiyecekleri sınırlamak veya tamamen kesmek de kilo kaybına yol açabilir çünkü genellikle glütensiz diyet düşük kalorili gıdalarla ilişkilendirilmiştir.
18.03.2024 21:00 tarihinde Mert Çelik tarafından yazıldı.