Son yıllarda gluten içermeyen diyetler oldukça popüler hale gelmiştir. Özellikle çölyak hastalığı olan bireyler için bu diyet zorunluluk haline gelirken, sağlıklı yaşam peşinde koşanlar da gluten içermeyen beslenmeye yönelmektedir. GlutenFree diyeti, glutene duyarlılık, çölyak hastalığı veya glutene bağlı başka bir rahatsızlık durumunda önerilen bir beslenme şeklidir. Bu makalede, GlutenFree diyetinin ne olduğunu, nasıl uygulanacağını ve sağlık üzerindeki faydalarını inceleyeceğiz.
Gluten nedir?
Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir proteindir. Yemek yaparken hamurun elastik olmasını sağlayarak yapışkanlık özelliği verir. Birçok gıda ürününde bulunabilir, hatta bazı soslar ve baharatlarda bile gluten olabilir. Çölyak hastalığı olan kişiler için gluten tüketimi bağırsaklarda hasara yol açar ve vücut tarafından tolere edilemez.
Çölyak hastalığı nedir?
Çölyak hastalığı, bağışıklık sistemi tarafından gluten proteinine karşı verilen bir reaksiyon sonucunda ortaya çıkar. Bu reaksiyon bağırsaktaki villus adı verilen yapıların zarar görmesine neden olur. Villuslar, besin emilimini arttırarak vücudun besinleri daha iyi kullanmasına yardımcı olan ince bağırsağın iç yüzeyinde bulunan minik kılcal yapıdır. Hasar gören villuslar sindirim sisteminin düzgün çalışmasını engeller ve birçok semptom ortaya çıkarır.
Çölyak hastalığının belirtileri nelerdir?
Çölyak hastalığının belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve bazen hafif olabilirken bazen de ciddi sorunlara yol açabilir. En sık görülen belirtiler arasında karın ağrısı, şişkinlik, ishal veya kabızlık, kilo kaybı, halsizlik, anemi (kansızlık), deri döküntüleri ve kemik erimesi bulunur. Bu belirtiler genellikle gluten içeren yiyecekler tüketildiğinde ortaya çıkar ve gluten içermeyen diyetle düzelme eğilimi gösterir.
GlutenFree diyeti nasıl uygulanır?
GlutenFree diyeti uygulayan bireylerin dikkat etmesi gereken en önemli nokta gluten içeren gıdalardan uzak durmaktır. Bu nedenle buğday, arpa, çavdar gibi tahıl ürünlerinden uzak durmak gerekmektedir. Bunun yanında işlenmiş gıdalarda bulunan katkı maddelerinin de gluten içerip içermediği kontrol edilmelidir.
Gluten içermeyen yiyecekler nelerdir?
GlutenFree diyeti uygulayanlar aşağıdaki gıdaları tercih etmelidir:
- Pirinç
- Mısır
- Patates
- Quinoa
- Yulaf (glutensiz olarak işlenmiş)
- Bezelye
- Fasulye
- Mercimek
- Badem unu
- Hindistan cevizi unu
Bunların yanında taze meyve ve sebzeler de GlutenFree diyetinin önemli bir parçasıdır.
GlutenFree diyetinin sağlık üzerindeki faydaları nelerdir?
1. Çölyak hastalarında semptomları azaltır: Çölyak hastası olan bireyler için GlutenFree diyeti zorunlu bir beslenme şeklidir. Diyetin doğru şekilde uygulanması ile birlikte semptomların azaldığı gözlemlenmiştir.
2. İrritabl bağırsak sendromunda iyileşme sağlar: İrritabl bağırsak sendromu (IBS) belirtileri olan kişilerde GlutenFree diyetinin semptomları azalttığı bilinmektedir.
3. Sindirim sistemi rahatsızlıklarını iyileştirir: Gluten hassasiyetine sahip kişilerde GlutenFree diyetinin sindirim sistemi rahatsızlıklarını iyileştirdiği gözlemlenmiştir.
4. Enerji seviyesini arttırır: Gluten içeren yiyeceklerin tüketimi bazı kişilerde enerji düşüklüğüne neden olabilir. Bu nedenle GlutenFree diyetine geçiş enerji seviyesini arttırabilir.
5. Sağlıklı kilo kontrolü sağlar: GlutenFree diyeti genellikle doğal ve işlenmemiş gıdalardan oluştuğu için kilo kontrolünde yardımcı olabilir.
05.02.2024 07:13 tarihinde Burak Gül tarafından yazıldı.