Gluten intoleransı, glüten adı verilen bir proteinin sindirimiyle ortaya çıkan bir bağışıklık reaksiyonudur. Bu durum, bazı insanların glüten içeren yiyecekleri sindirememesi sonucu ortaya çıkar. Gluten intoleransı, çölyak hastalığı olarak da bilinir ve sindirim sisteminde çeşitli semptomlara yol açabilir.
Çölyak hastalığı, genetik yatkınlığa sahip olan kişilerde daha yaygın olarak görülür. Genellikle bu kişilerde ince bağırsakta bulunan villus adı verilen kılcal yapılar, glütenle temas ettiğinde hasar görür. Bu durum da besin emilimini olumsuz etkileyebilir ve vücutta çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Gluten intoleransının belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve sindirim sistemiyle ilgili semptomlar genellikle başlar. Bu semptomlar şunları içerebilir:
1. Karın ağrısı ve şişkinlik: Gluten intoleransı olan kişiler sıklıkla karın ağrısı ve şişkinlik yaşar. Sindirim sistemindeki inflamasyon nedeniyle bu semptomlar ortaya çıkar.
2. İshal veya kabızlık: İnce bağırsağın hasar görmesiyle birlikte, bağırsak hareketleri bozulabilir ve bu durum ishale veya kabızlığa yol açabilir.
3. Gaz ve asit reflüsü: Gluten intoleransı olan kişilerde gaz ve mide ekşimesi gibi semptomlar sıkça görülür. Bu da mide asidinin geri kaçmasına neden olabilir.
4. Yorgunluk: Glüten intoleransı olan kişilerde yorgunluk sıkça görülür. Vücudun besin emilimini bozan bu durum enerji seviyelerini düşürebilir.
5. Deri problemleri: Çölyak hastalığı bazen deri problemlerine de yol açabilir. Örneğin dermatitis herpetiformis adı verilen kabarcıklarla karakterize bir cilt hastalığı ortaya çıkabilir.
6. Kilo kaybı: Gluten intoleransı olan kişilerde kilo kaybı da sıkça görülür. Besin emiliminin bozulması nedeniyle vücut gerekli besinleri alamaz ve kilo kaybı yaşanır.
Gluten intoleransının teşhisi için doktorlar genellikle kan testleri veya doku biyopsisi gibi yöntemler kullanır. Kan testleri ile vücutta glütene karşı oluşan antikorlar araştırılırken, doku biyopsisinde ince bağırsaktan alınan örnekleme üzerinden hasar durumu değerlendirilir.
Çölyak hastalığının tek tedavisi gluten içeren yiyeceklerden tamamen kaçınmaktır. Bu nedenle, teşhis konulduktan sonra hasta gluten içeren yiyecekleri tüketmekten kaçınmalıdır. Sağlıklı bir diyete geçiş yapmak için diyetisyen desteği almak önemlidir.
Glütensiz bir diyet uygulamak zor olabilir çünkü glütensiz yiyecekler bulmak bazen zor olabilir. Ancak günümüzde marketlerde ve restoranlarda glütensiz ürünler bulmak daha kolay hale gelmiştir.
Bununla birlikte, glütensiz bir diyet uygulayanların dikkat etmesi gereken noktalar vardır. Örneğin, glütensiz diyetle birlikte bazı vitamin ve mineral eksiklikleri ortaya çıkabilir, bu nedenle takviye almak önemlidir.
Ayrıca, bazen gluten intoleransına benzer semptomlara sahip olan başka sağlık sorunları da bulunabilir. Bu nedenle teşhis ve tedavi sürecinde mutlaka bir uzmana danışmak gerekmektedir.
11.02.2024 03:52 tarihinde Canan Çınar tarafından yazıldı.