Son yıllarda gluten hassasiyeti olan kişilerin sayısında önemli bir artış görülmektedir. Gluten, buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir proteindir ve çölyak hastalığı veya gluten hassasiyeti olan bireylerde sindirim sisteminde sorunlara yol açabilir. Peki, gluten hassasiyeti olan bireyler nasıl beslenmelidir? Bu makalede, gluten hassasiyeti olanların dikkate alması gereken beslenme önerilerine yer vereceğiz.
Gluten hassasiyeti, çölyak hastalığından farklı bir durumdur. Çölyak hastalığı otoimmün bir hastalık olup, bağırsaklarda kalıcı hasara neden olabilir. Gluten hassasiyetinde ise bağırsak hasarı gözlenmez ancak gluten tüketimi sonrası belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtiler arasında karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal veya kabızlık gibi sindirim problemleri yer alabilir.
Gluten hassasiyeti olan kişilerin beslenmesinde dikkat etmeleri gereken en önemli nokta gluten içeren gıdalardan kaçınmaktır. Buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllar gluten içerdiği için bu tahıllardan yapılan ürünlerden uzak durulmalıdır. Bunun yanı sıra bazı hazır ürünlerde de gluten bulunabilir, bu nedenle etiket okumaya özen göstermek önemlidir.
Gluten içermeyen tahıl alternatifleri tercih edilmelidir. Mısır, pirinç, quinoa gibi tahıllar gluten içermez ve sağlıklı bir beslenme için tercih edilebilir. Bu tahıllardan yapılan ürünler marketlerde genellikle glutensiz bölümlerde bulunur ve bu ürünlerin tüketilmesi daha güvenlidir.
Glutensiz diyet sadece tahıl ürünleriyle sınırlı değildir. Gluten bazlı soslar, bazı salata sosları, ketçap gibi gıdalarda da gluten bulunabilir. Bu nedenle bu tür sosları evde yapmak veya glutensiz alternatiflerini tercih etmek önemlidir.
Ayrıca işlenmiş gıdalarda da gluten olabileceği unutulmamalıdır. Hazır çorbalar, cipsler, krakerler gibi atıştırmalıkların etiketlerini kontrol etmek önemlidir. Eğer üzerinde "glutensiz" ibaresi yoksa bu ürünlerden uzak durmak daha güvenli olacaktır.
Gluten hassasiyeti olan bireylerin dikkat etmesi gereken başka bir nokta da kontaminasyondur. Kontaminasyon, aynı mutfakta hem glutensiz hem de glutenli gıdaların hazırlandığı durumlarda gerçekleşebilir. Gluten içermeyen bir yiyeceğe temas eden glutenli bir gıda bile belirti ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu nedenle evde kontaminasyon riskini en aza indirmek için ayrı mutfak ekipmanları kullanmak ve temizlik konusunda dikkatli olmak önemlidir.
Gluten hassasiyeti olan bireylerin beslenmelerinde doğal ve sağlıklı besinlere ağırlık vermeleri önerilir. Taze meyve ve sebzeler, protein kaynakları (et, balık, yumurta), sağlıklı yağlar (zeytinyağı, hindistan cevizi yağı) ve tamamen doğal olan gıdalar tercih edilmelidir.
Bununla birlikte glütensiz diyet düzenleyen kişilerin bazen bazı besin öğelerini eksik alabileceği unutulmamalıdır. Çünkü buğday ve arpa gibi tahıl ürünleri genellikle lif, demir ve B vitaminleri bakımından zengindir. Bu nedenle glütensiz diyet uygulayan kişilerin bu besin öğelerini yeterli miktarda alabilmek için alternatif kaynaklara yönelmesi gerekmektedir.
11.03.2024 12:39 tarihinde Gizem Şahin tarafından yazıldı.