Son yıllarda gluten hassasiyeti olan kişilerde artış görülmektedir. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein kompleksidir. Gluten hassasiyeti, sindirim sisteminin gluteni sindirememe veya tolere edememe durumunu ifade eder. Bu durumda, gluten tüketimi sonucunda bağırsaklarda iltihaplanma ve rahatsızlık meydana gelir.
Gluten hassasiyetinin belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Bazı kişilerde mide ağrısı, şişkinlik, gaz ve ishal gibi sindirim sorunları ortaya çıkabilirken; bazı kişilerde ise baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik ve deri döküntüleri gibi farklı belirtiler görülebilir. Bu nedenle gluten hassasiyeti olan bireyler için doğru beslenme planı oluşturmak oldukça önemlidir.
Gluten hassasiyeti olanların beslenme planında öncelikli olarak gluten içeren gıdalardan kaçınmak gerekmektedir. Buğday, arpa, çavdar gibi tahılların yanı sıra bazı işlenmiş gıdalarda da gluten bulunabilir. Bu nedenle paketli gıdaların etiketlerini okumak ve içeriklerine dikkat etmek önemlidir.
Gluten içeren gıdalardan kaçınmanın yanı sıra gluten hassasiyeti olan bireylerin beslenmesinde doğal ve sağlıklı gıdalar tercih etmeleri önerilir. Tam tahıl alternatifleri olarak pirinç, mısır, quinoa gibi glutensiz tahıl çeşitleri tercih edilebilir. Ayrıca sebzeler, meyveler, baklagiller ve protein kaynakları da gluten hassasiyeti olanların beslenme planında yer almalıdır.
Gluten hassasiyeti olanların dikkat etmesi gereken bir diğer nokta da çapraz reaksiyonlardır. Gluten hassasiyetine ek olarak bazı bireylerde diğer tahıl türlerine de reaksiyonlar görülebilir. Örneğin bazı kişiler buğdaya ek olarak pirinç veya mısıra da reaksiyon verebilir. Bu nedenle hangi gıdalara toleransınızın olduğunu belirlemek için bir uzmana danışmanız önemlidir.
Beslenme planında çeşitlilik de önemlidir. Farklı besin gruplarından yeterli miktarda tüketim sağlamak vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve minerallerin alımını destekler. Bununla birlikte gluten hassasiyeti olan bireylerin beslenmelerinde lifli gıdaların yer alması da önemlidir. Lifli gıdalar sindirim sistemini düzenler, tokluk hissini artırır ve bağırsak sağlığını destekler.
Gluten hassasiyetinin yanında bazı bireylerde laktoz intoleransı da görülebilir. Laktoz intoleransında süt ürünleri tüketildiğinde sindirim sorunları ortaya çıkabilir. Bu nedenle gluten hassasiyeti olan bireylerin aynı zamanda laktoza karşı da duyarlı olabileceği unutulmamalıdır. Laktoz intoleransına sahip olanlar için laktozsuz süt ürünleri tercih edilebilir veya alternatif bitkisel sütler kullanılabilir.
Gluten hassasiyetinin tedavisi tamamen diyet ile mümkündür. İlaç tedavisi veya başka bir yöntem kullanılması gerekmeyebilir. Ancak bu durumu kesin olarak teşhis etmek için bir uzmana başvurmak önemlidir. Uzman tarafından yapılan testler ile gluten hassasiyetinin varlığı kesin olarak belirlenebilir ve uygun bir beslenme planının oluşturulması sağlanabilir.
21.01.2024 07:52 tarihinde Emre Ertürk tarafından yazıldı.