Son yıllarda gluten hassasiyeti giderek daha sık duyulan bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl ürünlerinde bulunan bir proteindir. Bazı insanlar, gluten içeren gıdaları tükettikten sonra sindirim sistemiyle ilgili çeşitli şikayetler yaşarlar. Bu şikayetler gluten hassasiyetinin bir belirtisi olabilir.
Gluten hassasiyeti, çölyak hastalığından farklı bir durumdur. Çölyak hastalığı, bağırsaklarda kalıcı hasara yol açabilen ve glutenin tamamen kesilmesini gerektiren bir otoimmün hastalıktır. Gluten hassasiyetinde ise bağırsaklarda hasar oluşmaz, ancak kişi gluten içeren gıdalara karşı bazı belirtiler yaşar.
Gluten hassasiyetinin belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. En yaygın belirtiler arasında karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal veya kabızlık, baş ağrısı, yorgunluk ve deri problemleri sayılabilir. Bununla birlikte, gluten hassasiyeti olan kişilerde sindirim sistemi dışında da belirtiler ortaya çıkabilir. Örneğin, eklem ağrıları, kilo kaybı veya kilo alımı gibi durumlar görülebilir.
Gluten hassasiyeti olan bireyler için en önemli adım doğru bir beslenme programı oluşturmaktır. Gluten içeren gıdaları tüketmemek veya mümkün olduğunca azaltmak önemlidir. Buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl ürünleri yerine alternatifler tercih edilebilir. Mısır unu, pirinç unu veya patates unu gibi glutensiz unlar kullanılabilir.
Gluten içermeyen gıdaların tercih edilmesi kadar dikkat edilmesi gereken diğer bir nokta ise kontaminasyondur. Gluten hassasiyeti olan kişilerin tüketecekleri gıdaların glutenle kirlenmemiş olması çok önemlidir. Özellikle restoranlarda veya hazır gıda üretiminde bu konuya dikkat edilmelidir. Ayrıca evde de aynı şekilde temizlik ve hijyen kurallarına uyulmalıdır.
Gluten içermeyen besinler arasında et, balık, tavuk, yumurta, meyve ve sebzeler yer alır. Bunların yanında süt ürünleri de gluten içermez. Ancak bazen işlenmiş süt ürünlerinde katkı maddeleri olarak gluten bulunabilir. Bu nedenle etiket okuma alışkanlığı kazanmak önemlidir.
Gluten hassasiyeti olan bireyler için önerilen diğer bir beslenme yöntemi ise glütensiz diyet uygulamaktır. Glütensiz diyetle birlikte gluten içeren tahıl ürünleri yerine glütensiz alternatifler kullanılır. Glütensiz ekmekler, makarnalar ve atıştırmalıklar artık rahatlıkla bulunabilecek ürünlerdir.
Gluten hassasiyetinin teşhisi için doktor kontrolü gereklidir. Doktorunuz size hangi testleri yapmanız gerektiği konusunda yardımcı olacaktır. Bu testler genellikle kan testleri veya biyopsilerden oluşur.
Beslenmenin yanı sıra gluten hassasiyetini yönetmek için başka önlemler de alınabilir. Stres yönetimi ve düzenli egzersiz gibi yaşam tarzında yapılan değişiklikler de belirtileri azaltmaya yardımcı olabilir.
18.12.2023 12:13 tarihinde Seda Uzun tarafından yazıldı.