Son yıllarda, gluten hassasiyeti giderek daha fazla insanı etkileyen bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl ürünlerinde bulunan bir protein çeşididir. Gluten intoleransı veya çölyak hastalığı olarak da bilinen gluten hassasiyeti, sindirim sisteminin gluteni sindirememesi veya tolere edememesi durumunda ortaya çıkar.
Gluten hassasiyeti belirtileri, kişiden kişiye değişebilir ve sindirim sistemi dışında diğer vücut sistemlerini de etkileyebilir. Bazı yaygın belirtiler arasında karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal veya kabızlık, halsizlik, baş ağrısı, deri döküntüleri ve kilo kaybı yer alır. Ancak unutulmamalıdır ki bu belirtiler sadece gluten hassasiyetine özgü değildir ve başka sağlık sorunlarından da kaynaklanabilir.
Gluten hassasiyeti olan kişiler için en etkili tedavi yöntemi, gluten içeren yiyecekleri diyetten tamamen çıkarmaktır. Bu durumda glütensiz bir diyet uygulanmalıdır. Gluten içeren yiyeceklerden kaçınılması gereken bazı temel gıdalar arasında ekmek, makarna, börek, kek ve bisküvi gibi ürünler bulunur. Ayrıca birçok hazır gıda ürününde de gluten bulunabilir, bu nedenle etiket okuma alışkanlığı kazanmak önemlidir.
Gluten hassasiyetinin teşhisi için bazı laboratuvar testleri yapılabilir. Bunlar arasında kan testleri ve doku biyopsisi yer alır. Ancak bu testlerin sonuçları bazen yanıltıcı olabilir ve kesin bir teşhis koymak için genellikle glütensiz bir diyete geçiş yapılıp sonuçların gözlenmesi tercih edilir.
Gluten hassasiyetine sahip olanlar için glütensiz bir diyet uygulamak hayatlarının geri kalanını kapsayacak bir değişiklik olabilir. Bu nedenle destek ve bilgi almak önemlidir. Bir beslenme uzmanından veya doktordan yardım alarak uygun bir glütensiz diyet planı oluşturmak faydalı olabilir.
Bununla birlikte, herkesin gluten hassasiyetine sahip olduğunu düşünmek doğru değildir. Gluten intoleransının kesin nedenleri tam olarak bilinmemektedir ancak genetik faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Ayrıca bağışıklık sistemi ile ilişkili olduğu da belirtilmektedir.
Gluten hassasiyetinin çölyaktan farklı olduğu unutulmamalıdır. Çölyak hastalığı otoimmün bir hastalık olarak kabul edilir ve gluten tüketildiğinde ince bağırsaktaki villus adı verilen yapılar tahrip olur. Bu nedenle çölyak hastalarının glütensiz diyet uygulaması hayati öneme sahiptir.
Gluten hassasiyetinin tedavisi ayrıca bağışıklık sistemini güçlendirmek ve sindirim sistemi sağlığını iyileştirmek üzerine odaklanmalıdır. Probiyotik takviyeler kullanmak ve sindirim enzimlerini destekleyici takviyeler almak faydalı olabilir. Ayrıca stres yönetimi teknikleri ve egzersiz de tedavi sürecinde destekleyici unsurlar olabilir.
09.11.2023 20:26 tarihinde Ceren Aydın tarafından yazıldı.