Günümüzde sağlıklı beslenme konusunda gluten hassasiyeti hakkında birçok bilgi yer almaktadır. Gluten, buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir protein bileşenidir. Bazı insanlar gluteni tolere edemez ve gluten hassasiyeti yaşarlar. Bu durum, çölyak hastalığından farklıdır, çünkü gluten hassasiyetinde bağışıklık sistemi etkilenmez.
Gluten hassasiyetinin belirtileri genellikle sindirim sistemi ile ilişkilidir. Bu belirtiler arasında karın ağrısı, şişkinlik, gaz, kabızlık veya ishal yer alabilir. Bununla birlikte, bazı insanlar da mide bulantısı, baş ağrısı, cilt problemleri ve yorgunluk gibi non-sindirim sistemi semptomları yaşayabilirler.
Gluten hassasiyetinin teşhisi zor olabilir çünkü spesifik bir laboratuvar testi bulunmamaktadır. Ancak bazı doktorlar glutensiz bir diyet denemeyi önermektedir. Eğer belirtiler diyet değişikliği sonrasında azalıyorsa veya ortadan kayboluyorsa, gluten hassasiyeti muhtemel bir sebep olabilir.
Gluten hassasiyetine sahip olan kişilerin günlük beslenmelerinde bazı değişiklikler yapması gerekmektedir. İlk olarak, gluten içeren gıdalardan kaçınmak önemlidir. Buğday, arpa ve çavdar ürünleri gibi gıdalar gluten içermektedir. Ekmekler, makarnalar, bisküviler ve unlu mamuller gibi gıdalar genellikle gluten içermektedir.
Glutensiz diyet yaparken dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da kontaminasyondur. Gluten içermeyen gıdalar bile üretim sürecinde veya saklama aşamasında gluten ile temas edebilir. Bu nedenle glutensiz ürünleri satın alırken etiketleri dikkatlice okumak önemlidir.
Glutensiz diyetle beslenirken tüketilebilecek gıdalar arasında şunlar yer alır:
- Glutensiz tahıllar: Pirinç, mısır, quinoa gibi tahıllar glutensizdir ve tüketilebilir.
- Patates: Patates ve patates ürünleri de glutensizdir.
- Meyve ve sebzeler: Tüm meyve ve sebzeler genellikle glutensizdir.
- Et ve balık: Tüm et ve balık türleri doğal olarak glutensizdir.
- Süt ürünleri: Süt, peynir ve yoğurt gibi süt ürünleri genellikle glutensizdir.
- Yumurta: Yumurtalar da glutensizdir ve güvenle tüketilebilir.
Bunların yanında glutensiz diyet yaparken bazı yiyeceklerden kaçınılması gerekmektedir:
- Buğday ürünleri: Ekmekler, makarnalar, bisküviler gibi buğday içeren gıdalardan kaçınılmalıdır.
- Arpa: Arpa maltından yapılan ürünlerden kaçınılmalıdır.
- Çavdar: Çavdar ekmeği veya çavdar bazlı gıdalardan uzak durulmalıdır.
- Bira: Birada bulunan arpa malzemeden dolayı glutensiz diyet yaparken bira tüketimi yapılmamalıdır.
Glutensiz diyet yaparken sağlıklı beslenmek için dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Öncelikle dengeli bir beslenme planının oluşturulması önemlidir. Protein kaynaklarından yeterli miktarda almak için et, balık veya baklagiller tercih edilebilir. Aynı zamanda lifli gıdalara da önem verilmelidir. Lifli gıdalar sindirim sistemini düzenlemeye yardım eder ve tokluk hissi sağlar.
Sağlıklı yağların da tüketimi ihmal edilmemelidir. Zeytinyağı gibi doymamış yağlar tercih edilmeli ve trans yağlardan kaçınılmalıdır. Ayrıca vitamin ve mineral ihtiyacının karşılanması için meyve ve sebzelerin bol miktarda tüketilmesi gerekmektedir.
29.04.2024 12:00 tarihinde Kadir Akın tarafından yazıldı.