Glisemik İndeks (GI), bir gıdanın kan şekerini ne kadar hızlı yükselttiğini ölçen bir ölçüdür. Glisemik indeksi yüksek olan gıdalar, kan şekerinde ani ve yüksek bir artışa neden olurken, düşük olanlar ise daha stabil bir kan şekeri seviyesi sağlar. Yüksek glisemik indeksli gıdaların tüketimi, bir dizi sağlık sorununa yol açabilir ve bu nedenle dikkatli bir şekilde tüketilmelidir.
Diyabet, obezite, kalp hastalığı gibi kronik hastalıkların artış gösterdiği günümüzde, glisemik indeksi yüksek olan gıdaların zararları üzerine daha fazla odaklanmamız gerekmektedir. Bu tür gıdaların düşük lif içeriği, hızlı sindirilmesi ve yüksek miktarda şeker içermesi nedeniyle kan şekerinin hızlı bir şekilde yükselmesine neden olurlar. Bunun sonucunda da insülin hormonu salgılanır ve vücuttaki yağ depolarının artmasına yol açabilir. Ayrıca, sürekli yüksek kan şekeri seviyeleri pankreasın daha fazla insülin üretmesine neden olabilir ve zamanla insülin direnci gelişebilir.
Yüksek glisemik indeksli gıdaların tüketimi ayrıca enerji seviyelerinde dalgalanmalara da neden olabilir. Bu gıdalar hızlı bir şekilde enerji verirken, ardından ani bir düşüşe yol açarlar. Bu durumda kişi kendini halsiz hissedebilir ve tekrar enerji almak için daha fazla yemek isteyebilir. Bu da aşırı kilo alımına katkıda bulunabilir.
Bunların yanında, glisemik indeksi yüksek olan gıdaların tüketimi aynı zamanda bağışıklık sistemini de etkileyebilir. Yüksek şeker içeren bu gıdalar, bağışıklık sisteminin düzgün çalışmasını engelleyebilir ve enfeksiyonlara karşı direnci azaltabilir. Ayrıca, bu gıdalardan elde edilen besin değerleri genellikle düşüktür ve vücudun ihtiyaç duyduğu vitaminler ve mineraller eksik kalır.
Bazı araştırmalar ayrıca glisemik indeksi yüksek olan gıdaların kanser riskini artırabileceğini de göstermektedir. Yüksek şeker tüketimi ve insülin seviyelerinin sürekli olarak yüksek olması kanser hücrelerinin büyümesini destekleyebilir. Özellikle meme, kolon ve prostat kanserleri gibi hormonal kanserlerle ilişkili olduğu gözlenmiştir.
Glisemik indeksi yüksek olan gıdalar arasında beyaz ekmek, pirinç, patates cipsi, tatlılar gibi rafine karbonhidratlar bulunur. Bunların yerine tam tahıl ürünleri, sebzeler ve meyveler gibi düşük glisemik indeksli gıdalar tercih edilmelidir. Ayrıca protein açısından zengin besinlerin de kan şekerini daha istikrarlı bir şekilde dengelemeye yardımcı olduğu bilinmektedir.
29.01.2024 16:26 tarihinde Burak Şahin tarafından yazıldı.