Gıda alerjileri, bağışıklık sisteminin bazı gıdalara aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Vücut, normalde zararsız olan gıdaları yabancı bir tehdit olarak algılar ve bu gıdalarla temas ettiğinde savunma mekanizması devreye girer. Gıda alerjileri, genellikle belirli bir yaşta başlar ve hayat boyu sürebilir.
Gıda alerjilerinin en yaygın belirtileri arasında deri döküntüleri, kaşıntı, kızarıklık, şişme, mide bulantısı, kusma, ishal ve nefes darlığı bulunur. Bu belirtiler hafif olabileceği gibi bazen hayati tehlike oluşturan anafilaksi gibi şiddetli reaksiyonlar da gözlenebilir. Anafilaksi durumunda acil tıbbi müdahale gerekebilir.
Gıda alerjilerinin nedenleri tam olarak bilinmemektedir ancak genetik yatkınlık, bağışıklık sistemi sorunları ve çevresel faktörler rol oynayabilir. Ayrıca bazı gıdalardaki proteinlerin yapısı da alerjiye neden olabilir. En sık görülen gıda alerjileri arasında süt ürünleri, yumurta, fındık/fıstık, deniz ürünleri, buğday ve soya yer almaktadır.
Gıda alerjisi olan kişiler için tedavi seçenekleri mevcuttur. İlk adım olarak doğru teşhisin konulması önemlidir. Doktorunuz genellikle deri testi veya kan testi gibi yöntemlerle alerjiyi teşhis edebilir. Teşhis konulduktan sonra tedavi planının oluşturulması gerekmektedir.
Geleneksel tedavi yöntemleri arasında antihistaminik ilaçlar kullanmak yer almaktadır. Bu ilaçlar alerjinin semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir ancak tedavi edici değildir. Bir diğer seçenek ise immünoterapidir. Bu yöntemde vücuda küçük miktarlarda alerjen enjekte edilerek bağışıklık sisteminin tepkisini azaltmak amaçlanır.
Son yıllarda giderek popüler hale gelen bir diğer tedavi yöntemi ise oral immünoterapidir (OIT). OIT, alerjiye neden olan gıdanın küçük miktarlarda tüketilerek vücudun toleransının artırılmasını hedefleyen bir tedavidir. Bu yöntemle hastalar zamanla daha fazla miktarda alerjen tüketebilir hale gelirler.
Bazı durumlarda ise en etkili tedavi yöntemi tamamen o gıdanın diyetten çıkartılmasıdır. Örneğin süt veya gluten gibi bazı gıdaların tümüyle diyetten çıkartılması gerekebilir. Bu durumda hastaların dikkatli bir şekilde beslenmesi önemlidir ve diyetisyen kontrolünde özel bir beslenme programına geçmeleri gerekebilir.
Günümüzde birçok insanın karşılaştığı sorunlardan biri de laktoz intoleransıdır. Laktoz intoleransında vücut laktozu sindiremez ve bu da sindirim sistemi sorunlarına yol açar. Laktoz intoleransının belirtileri arasında karın ağrısı, gaz, şişkinlik ve ishal yer almaktadır.
Laktoz intoleransının tedavisinde en etkili yol laktozu içeren yiyeceklerden uzak durmaktır. Ancak laktozu tamamen kesmek bazen zor olabilir çünkü pek çok hazır gıda ürününde laktoz bulunmaktadır. Bu nedenle etiket okuma alışkanlığı kazanmak önemlidir.
Gluten intoleransına sahip olan kişiler için de özel bir diyet gerekmektedir. Gluten intoleransının en yaygın formu çölyak hastalığıdır ve bu durumda vücut glütene karşı bağışıklık tepkisi vermektedir. Çölyak hastalığı olan kişilerin tamamen glütensiz bir diyet uygulaması gerekmektedir.
31.03.2024 19:00 tarihinde Barış Uçar tarafından yazıldı.