Günümüzde birçok insanın farkında olmadığı bir sindirim sorunu olan FODMAP hassasiyeti, belirli yiyecek gruplarındaki bazı karbonhidratları sindirememe durumudur. Bu sorunla karşılaşan kişilerin sindirim sistemi, FODMAP adı verilen bu karbonhidratları yeterince parçalayamaz ve bağırsaklarda fermentasyon (mayalanma) meydana gelir. Bu da gaz, şişkinlik, karın ağrısı, ishal veya kabızlık gibi sindirim sorunlarına yol açar.
FODMAP, Fermentable Oligo-, Di-, Mono-saccharides And Polyols kelimelerinin baş harflerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuş bir kısaltmadır. Bu kategoride yer alan yiyecekler arasında fruktoz (meyve şekeri), laktoz (süt şekeri), fruktanlar (buğday, soğan, sarımsak gibi tahıllar ve sebzelerde bulunan lifler), galakto-oligosakkaritler (baklagillerde bulunan lifler) ve poliol adı verilen şeker alkolleri (şeftali, kayısı, mantar gibi bazı meyveler) bulunur.
FODMAP hassasiyetine sahip olan kişilerin semptomlarını hafifletmek ve rahatlama sağlamak için uygun yiyecekleri tüketmeleri önemlidir. İşte FODMAP hassasiyeti olanlar için uygun yiyecekler ve diyet önerileri:
1. Meyveler: FODMAP hassasiyetine sahip olanlar için bazı meyveler sindirim sorunlarına neden olabilir. Ancak düşük FODMAP içeren meyveler tüketilebilir. Örneğin; muz, üzüm, ananas, çilek ve ahududu gibi meyveler düşük FODMAP içeriğine sahiptir.
2. Sebzeler: Bazı sebzeler de FODMAP hassasiyetine sahip kişilerde sindirim sorunlarına yol açabilir. Bununla birlikte havuç, patates, biber, salatalık ve domates gibi düşük FODMAP içeren sebzeler güvenle tüketilebilir.
3. Tahıllar: Buğday ve bazı tahıl ürünleri yüksek FODMAP içerdikleri için hassasiyet yaşayan kişilere sorun olabilir. Ancak glütensiz tahıllar arasında yer alan pirinç, mısır ve quinoa gibi besinler düşük FODMAP içeriğiyle tercih edilebilir.
4. Süt ürünleri: Laktoz intoleransına sahip olanlar için süt ürünleri sindirim sorunlarına yol açabilir. Alternatif olarak laktozsuz süt veya badem sütü gibi bitkisel sütler tercih edilebilir.
5. Protein kaynakları: Et, tavuk, balık ve deniz ürünleri gibi protein kaynakları genellikle düşük FODMAP içermektedir. Ancak işlenmiş et ürünleri veya marine edilmiş balıkta eklenen soslar dikkatli tüketilmelidir.
6. Tatlandırıcılar: Bazı tatlandırıcılar yüksek FODMAP içerebilir ve sindirim sorunlarına yol açabilir. Bunun yerine stevia veya eritritol gibi doğal tatlandırıcılar tercih edilebilir.
7. Yağlar: Bitkisel yağlar genellikle düşük FODMAP içermektedir ve rahatlıkla kullanılabilir. Zeytinyağı, hindistan cevizi yağı veya avokado yağı gibi sağlıklı yağların tercih edilmesi önerilir.
FODMAP hassasiyetine sahip olanların diyetlerinde dikkat etmeleri gereken bazı noktalar vardır:
1. Porsiyon kontrolü: Düşük FODMAP içeren yiyecekler bile büyük miktarlarda tüketildiğinde semptomlara neden olabilir. Bu nedenle porsiyon kontrolüne dikkat etmek önemlidir.
2. Besin takibi: Hangi yiyeceğin semptomlara neden olduğunu belirlemek için besin takibi yapmak faydalı olabilir. Böylece hangi yiyeceklere karşı hassasiyetiniz olduğunu daha iyi anlayabilirsiniz.
3. Diyetisyen desteği: Bir diyetisyenden yardım almak, uygun bir diyet planlaması yapmanızda size rehberlik edecektir. Herkesin metabolizması farklı olduğu için kişiye özel bir diyet önerisi almak önemlidir.
03.01.2024 11:52 tarihinde Sevgi Özgül Kartal tarafından yazıldı.