FODMAP Diyeti: Sindirim Problemlerine Çözüm Sunuyor
Son yıllarda beslenme konusunda yapılan araştırmalar, sindirim sistemi problemlerinin giderek arttığını göstermektedir. Özellikle irritabl bağırsak sendromu, gaz, şişkinlik, karın ağrısı gibi şikayetlerle başvuran kişilerin sayısı oldukça fazladır. Bu problemlerin çözümü için birçok farklı tedavi yöntemi denense de, FODMAP diyeti son dönemde popüler hale gelmiştir. Peki, FODMAP diyeti nedir ve nasıl uygulanır?
FODMAP, İngilizce "fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols" kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. Türkçe karşılığı olarak "fermente olabilen oligosakkaritler, disakkaritler, monosakkaritler ve poliol" olarak ifade edilebilir. Bu kelime grubu, sindirim sistemine geç ulaşan ve bakteriler tarafından fermante edilebilen bazı karbonhidratları ifade etmektedir.
Bu tür karbonhidratlar bazı insanlarda sindirim sorunlarına yol açabilir. Özellikle irritabl bağırsak sendromu gibi bağırsak hastalıkları olan bireylerde bu sorunlar daha belirgin hale gelmektedir. FODMAP diyeti ise bu kişilere belirli bir süre boyunca bu karbonhidratların alımını sınırlama veya tamamen ortadan kaldırma önermektedir.
FODMAP diyetinin temel amacı sindirim sistemi problemlerini tetikleyen karbonhidratlarının tüketimini azaltmaktır. Bu diyeti uygulayan kişilerin belirli bir süre boyunca bazı yiyecekleri tüketmemesi gerekmektedir. Bu yiyecekler arasında buğday, soğan, sarımsak, lahana gibi fermentasyon potansiyeli yüksek olan gıdalar yer almaktadır. Ayrıca süt ürünleri gibi laktoz içeren gıdalar da bu listede bulunmaktadır.
FODMAP diyeti genellikle üç aşamadan oluşur: eliminasyon aşaması, reintegrasyon aşaması ve uzun vadeli planlama aşaması.
Eliminasyon aşamasında kişi bir süre boyunca FODMAP içeren yiyecekleri tüketmez. Bu süre genellikle 2-6 hafta arasında değişebilir. Bu süre zarfında kişi sindirim sisteminin rahatlamasıyla birlikte şikayetlerinde azalma gözlemleyebilir.
Reintegrasyon aşamasında ise kişi yavaş yavaş FODMAP içeren yiyecekleri tekrar hayatına dahil etmeye başlar. Ancak bunu yaparken dikkatli olması gerekmektedir. Her bir yiyeceği tek tek deneyerek sindirim sisteminin nasıl tepki verdiğini gözlemlemek önemlidir.
Uzun vadeli planlama aşamasında ise kişi hangi yiyeceklerin kendisine zarar verdiğini tespit eder ve onları hayatından tamamen çıkartarak sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturur.
FODMAP diyetinin etkili olduğunu gösteren pek çok araştırma bulunmaktadır. Özellikle irritabl bağırsak sendromu olan bireylerde bu diyetin semptomları azalttığı gözlemlenmiştir. Bununla birlikte herkes için aynı şekilde etkili olmadığı da unutulmamalıdır.
FODMAP diyetinin avantajlarından biri kişiye özel olarak uyarlanabilmesidir. Her bireyin vücut yapısı farklı olduğundan dolayı hangi gıdaların soruna neden olduğunu tespit etmek önemlidir. Bu nedenle FODMAP diyetini uygulayan kişiler beslenme uzmanlarından destek almalı ve takip edilmelidir.
Bununla birlikte FODMAP diyetinin dezavantajları da bulunmaktadır. Öncelikli olarak bu diyete uyum sağlamak zor olabilir ve sosyal yaşamda sıkıntılara neden olabilir. Ayrıca bazı sağlıklı gıdaların da sınırlanması gerektiği için dengeli ve sağlıklı beslenme konusunda zorluklar yaşanabilir.
15.12.2023 17:13 tarihinde Selin Arslan tarafından yazıldı.