FODMAP Diyeti Nedir ve Hangi Durumlarda Uygulanır?
Günümüzde birçok insanın karşılaştığı sindirim sorunları, günlük yaşamı olumsuz etkileyebilmekte ve kişinin yaşam kalitesini düşürebilmektedir. Sindirim sistemi rahatsızlıkları arasında yer alan irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve benzeri durumlar, sindirim sistemi ile ilgili semptomları olan kişilerde oldukça yaygındır. Bu tür durumların tedavisinde birçok farklı yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemlerden biri olan FODMAP diyeti, son yıllarda popülerlik kazanmış ve birçok kişi tarafından tercih edilmektedir. Peki,
FODMAP, "fermente edilebilir oligosakkaritlar, disakkaritler, monosakkaritler ve poliol" kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir akronimdir. Bu kelime grubu, sindirim sistemi tarafından tam olarak emilemeyen ve bazı insanlarda sindirim sorunlarına neden olan şeker alkolü ve karbonhidratlardan oluşmaktadır.
FODMAP diyeti ise bu tip besinleri tüketimi sınırlayarak veya tamamen ortadan kaldırarak semptomların azalmasını hedefleyen bir beslenme planıdır. Diyetin amacı, sindirim sisteminde fermentasyona neden olan besinlerin miktarını azaltmak ve böylece semptomların kontrol altına alınmasını sağlamaktır.
Bu diyet genellikle irritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları olan kişilere önerilmektedir. IBS, sık görülen kronik bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır ve belirtileri arasında karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal veya kabızlık bulunur.
FODMAP diyeti ayrıca çölyak hastalığı veya glutensiz bir diyete ihtiyaç duyanlar için de uygulanabilir. Çölyak hastalığı, bağırsaklarda gluten adı verilen bir proteine karşı bağışıklık tepkisiyle karakterize edilen otoimmün bir hastalıktır. Bu hastalığa sahip kişilerin glütensiz bir diyete ihtiyaç duyması gerekmektedir.
Ancak FODMAP diyeti sadece bu belirli durumlar için değil, genel olarak sindirim sorunları yaşayan herkes için faydalı olabilir. Sindirim sistemi rahatsızlıklarının nedenleri karmaşık olabilir ve her birey için farklılık gösterebilir. Ancak FODMAP diyeti, semptomların kontrol altına alınmasına yardımcı olabilecek etkili bir yol olabilir.
FODMAP diyeti nasıl uygulanır?
FODMAP diyetini uygulamaya başlamadan önce, mutlaka bir uzmana danışmanız önemlidir. Uzmanınız size uygun olan FODMAP düzeyini belirleyecek ve size özel bir beslenme programı hazırlayacaktır.
Genel olarak FODMAP diyeti üç aşamada uygulanır: eliminasyon aşaması, yeniden tanım aşaması ve uyum aşaması.
Eliminasyon aşamasında, potansiyel olarak rahatsızlık veren FODMAP içeren yiyecekler tamamen ortadan kaldırılır. Bu aşama 2-6 hafta sürebilir. Potansiyel olarak rahatsızlık veren yiyecekleri tespit etmek için bu aşama oldukça önemlidir.
Yeniden tanım aşamasında ise tek tek FODMAP içeren yiyecekler tekrar denenecek ve vücudun nasıl tepki verdiği gözlemlenecektir. Bu aşama bireysel olarak ayarlanmalıdır ve genellikle 8-12 hafta sürebilir.
Son olarak uyum aşamasında ise bireyin tolerans seviyesine göre özelleştirilmiş bir beslenme planı hazırlanarak günlük hayatta uygulanması sağlanır.
FODMAP içeren yiyecekler nelerdir?
FODMAP içeren yiyecekler arasında buğday ürünleri (ekmek, makarna), soğan, sarımsak, lahana gibi sebzeler; süt ürünleri (süt, yoğurt), elma gibi meyveler; bal kabağı gibi baklagiller; tatlandırıcılar (fruktoz) ve bazı baharatlar yer almaktadır.
Ancak her bireyde farklılık gösterebileceği için hangi yiyeceğin semptomlara neden olduğunu belirlemek önemlidir. Bu nedenle uzman rehberliğinde hareket etmek oldukça önemlidir.
12.02.2024 07:52 tarihinde Mert Çelik tarafından yazıldı.