Günümüzde birçok insan sindirim sistemi sorunlarıyla karşı karşıya kalmaktadır. Bu sorunlar arasında irritabl bağırsak sendromu (IBS), şişkinlik, gaz, kabızlık, ishal gibi rahatsızlıklar yer alır. Sindirim sistemi sorunlarına sahip olan kişiler için FODMAP diyeti oldukça etkili bir çözüm sunmaktadır.
FODMAP nedir?
FODMAP, Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides And Polyols kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. Türkçe anlamı ise “fermente olan oligosakkaritler, disakkaritler, monosakkaritler ve polioller”dir. Bu bileşiklerin sindirim sistemi üzerindeki etkileri nedeniyle bazı insanlar tarafından iyi tolere edilemez ve sindirim problemlerine yol açabilir.
Bu bileşiklerin bazı yiyeceklerde doğal olarak bulunduğu bilinmektedir. Örneğin, bu bileşikler soğan, sarımsak, buğday, meyveler ve bazı süt ürünlerinde bulunur. Sindirim sistemi sorunu olan kişilerde bu bileşiklerin aşırı tüketimi sindirim sistemini rahatsız edebilir.
FODMAP diyeti nedir?
FODMAP diyeti, sindirim sistemi sorunlarına sahip olan bireyler için önerilen bir beslenme planıdır. Diyetin amacı FODMAP içeren yiyecekleri kısıtlamak ve belirli bir süre boyunca yenmelerini önlemektir. Bu süre boyunca sindirim sistemi rahatlamakta ve semptomlar azalmaktadır.
Diyet genellikle üç aşamadan oluşur: kısıtlama aşaması, yeniden giriş aşaması ve kişiye özel ayarlama aşaması.
Kısıtlama aşamasında kişi FODMAP içeren yiyecekleri tamamen keser. Bu aşamada tüketilebilecek yiyecekler arasında pirinç, mısır unu, patates gibi düşük FODMAP içeren gıdalar yer alır. Bu süre genellikle 2-6 hafta sürer ve semptomların azalmasını sağlar.
Yeniden giriş aşamasında yavaş yavaş FODMAP içeren yiyecekleri diyetinize eklersiniz. Bu aşamada belirli bir süre boyunca tek tek farklı FODMAP bileşikleri eklenerek vücudun tepkisine bakılır. Böylece hangi yiyeceklerin semptomlara yol açtığı tespit edilir.
Son olarak kişiye özel ayarlama aşamasında ise bireysel tolerans seviyesine göre FODMAP içeren yiyecekleri sınırlamak veya tamamen çıkarmak gerekebilir. Her bireyin tolerans seviyesi farklıdır ve bu nedenle herkesin kendine özgü bir diyet planına ihtiyacı vardır.
Kimler uygulamalı?
FODMAP diyeti genellikle irritabl bağırsak sendromu (IBS) olan bireyler için önerilmektedir. IBS semptomları olanlar genellikle şişkinlik, gaz, kabızlık veya ishal gibi problemler yaşarlar. Bu semptomlara sahip olan kişiler FODMAP diyetinin faydalarını deneyimleyebilirler.
Ancak sadece IBS semptomları olanlar değil aynı zamanda çölyak hastaları da bu diyete ihtiyaç duyabilirler. Çünkü çölyak hastalarının glüten içeren gıdalardan kaçınması gerekmektedir ve glüten içermeyen alternatif gıdaların birçoğu yüksek FODMAP içermektedir.
Ayrıca Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları da FODMAP diyetine ihtiyaç duyabilecek durumlar arasındadır. Bu hastalıkların semptomlarına yardımcı olmak amacıyla belirli yiyecek gruplarını sınırlamak önemlidir.
07.03.2024 04:39 tarihinde İpek Yılmaz tarafından yazıldı.