FODMAP diyeti, İrritabl Bağırsak Sendromu (İBS) veya başka bir bağırsak rahatsızlığı olan kişiler için önerilen bir beslenme planıdır. FODMAP, Fermente Olabilir Oligo-, Di-, Mono-sakkaritler ve Poliol adı verilen karbonhidrat bileşiklerinin kısaltmasıdır. Bu bileşikler, bağırsaklarda sindirimi zorlaştırabilir ve semptomlara neden olabilir.
İBS, yaygın bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal veya kabızlık gibi semptomlarla karakterizedir. FODMAP diyeti, bu semptomları azaltmaya yardımcı olmak için belirli gıdaların tüketimini sınırlar veya ortadan kaldırır.
FODMAP'ların bazı insanlar için sindirimi daha zordur çünkü bağırsakta su tutulmasına ve gaz üretimine neden olurlar. Bunun sonucunda da bağırsak hareketleri değişebilir ve semptomlar ortaya çıkabilir.
Hangi Gıdalardan Uzak Durulmalıdır?
FODMAP diyeti yaparken, bazı gıdalardan uzak durmanız gerekmektedir. Bu gıdalar şunları içerebilir:
1. Laktoz: Süt ve süt ürünleri gibi laktoz içeren gıdalardan uzak durmanız gerekebilir. Yoğurt, peynir veya laktozsuz ürünler tercih edilebilir.
2. Früktoz: Elma, armut, şeftali gibi meyvelerde bulunan früktoza dikkat etmeniz önemlidir. Ayrıca bal ve mısır şurubu da früktoz içerdiği için sınırlamanızda fayda vardır.
3. Oligosakkaritler: Soğan, sarımsak, baklagiller gibi oligosakkarit içeren gıdalardan uzak durmanız gerekmektedir.
4. Disakkaritler: Süt ve şeker gibi disakkarit içeren gıdalara dikkat etmelisiniz.
5. Monosakkaritler: Meyvelerden gelen monosakkarit olan sorbitol ve mannitol içeren gıdalardan kaçınmanızda fayda vardır.
Bu nedenle FODMAP diyetinde aşağıdaki gıdalardan uzak durulması önerilmektedir:
- Buğday ve buğday ürünleri
- Arpa
- Soğan
- Sarımsak
- Lahana
- Kuru fasulye
- Nohut
- Mercimek
- Şalgam
- Elma
- Armut
- Kayısı
- Şeftali
- Karpuz
- Bal kabağı
- Bal
Bunun yanında bazen bazı insanlar gluten intoleransına sahip olabilirler ve bu nedenle buğdaydan veya arpadan kaynaklanan semptomlara maruz kalabilirler. Bu kişilerin gluten içermeyen alternatiflere yönelmeleri önerilir.
FODMAP Diyeti Nasıl Uygulanır?
FODMAP diyetini uygulamaya başlamadan önce bir sağlık uzmanına danışmanız önemlidir çünkü her bireyin tolerans düzeyi farklı olabilir ve kişiye özel bir plan gerekebilir. Ayrıca bu diyetin uzun süreli bir çözüm olmadığını unutmamalısınız. Temel olarak bu diyet üç aşamadan oluşur:
1. Eliminasyon Aşaması: Bu aşamada yüksek FODMAP içeren tüm gıdalar diyetten çıkartılır ve belirli bir süre boyunca sadece düşük FODMAP içeren gıdalar tüketilir.
2. Yeniden Ekleme Aşaması: Bu aşamada tek tek FODMAP grubundaki bileşikler yeniden eklenerek tolerans seviyesi belirlenmeye çalışılır. Böylece hangi FODMAP'lara hassasiyetiniz olduğunu anlayabilirsiniz.
3. Bakım Aşaması: Bu aşamada belirlenen tolerans seviyesine göre beslenme planınız şekillenir. Bazı FODMAP'ları tolere edebilmeniz durumunda bunları miktarına dikkat ederek tüketebilirsiniz.
08.05.2024 07:00 tarihinde Mert Çelik tarafından yazıldı.