FODMAP Diyeti Nedir? Kimlere Uygulanabilir?
FODMAP, fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kelime oyunudur. Bu terimler, bazı yiyecek ve içeceklerde bulunan sindirilemeyen karbonhidratları tanımlar. FODMAP diyeti ise bu tür karbonhidratların tüketiminin sınırlandırıldığı bir beslenme planıdır.
Bu diyet, özellikle irritabl bağırsak sendromu (IBS) olan kişiler için geliştirilmiştir. IBS, bağırsakların normal işlevini yerine getirememesi sonucu ortaya çıkan bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Bu sendroma sahip olan kişilerde gaz, şişkinlik, karın ağrısı ve ishal gibi semptomlar sıkça görülür. FODMAP diyeti, bu semptomları azaltmak veya ortadan kaldırmak amacıyla tasarlanmıştır.
Peki, FODMAP diyeti nasıl uygulanır? İlk olarak, yüksek FODMAP içeren yiyecek ve içeceklerin tüketiminin sınırlanması gerekmektedir. Bu yiyecekler arasında şekerli meyveler (elma, armut), buğday ürünleri (ekmek, makarna), süt ve süt ürünleri (yoğurt, peynir), soğan ve sarımsak gibi besinler bulunur. Bunun yanında meyve şekeri olarak da bilinen früktoz ile tatlandırıcılar (fruktoz şurubu, mısır şurubu), bal ve bazı şeker alkolleri de FODMAP grubuna dahildir.
FODMAP diyetindeki ikinci adım ise düşük FODMAP içeren yiyecek ve içeceklerin tüketimi üzerine odaklanmaktır. Bu yiyecekler arasında patates, havuç, kabak gibi sebzeler; pirinç, mısır gibi tahıllar; tavuk, hindi gibi protein kaynakları; zeytin yağı gibi sağlıklı yağlar bulunur. Ayrıca bazı meyveler (çilek, muz), laktozsuz süt ve süt ürünleri de düşük FODMAP içeren besinler arasındadır.
FODMAP diyeti uygulayan kişiler için önemli olan noktalardan biri de porsiyon kontrolüdür. Çünkü bazı düşük FODMAP içeren yiyecekler bile büyük miktarlarda tüketildiğinde semptomlara yol açabilir. Bu nedenle diyetisyen desteği alarak doğru porsiyon hesaplamalarının yapılması önemlidir.
FODMAP diyeti yapılırken dikkat edilmesi gereken bir diğer konu ise besin çeşitliliğidir. Bu diyette tek tip beslenmek yerine çeşitli yiyecekleri tüketmek önemlidir. Böylece vücut ihtiyaç duyduğu tüm besin ögelerini alabilir ve beslenme dengesini koruyabilir.
Kimlere Uygulanabilir?
FODMAP diyeti genellikle irritabl bağırsak sendromu olan kişilere önerilir. IBS semptomlarından muzdarip olan bireylerde bu diyete yanıt verme olasılığı daha yüksektir. Ancak her IBS vakası farklı olduğundan dolayı bu diyete yanıt verme oranları da değişebilir.
IBS dışında da bazı hastalıkları olan bireylere de FODMAP diyeti uygulanabilir. Örneğin Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları olan kişilerde semptomların kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.
Hamilelik veya emzirme döneminde olan kadınlar da FODMAP diyetini uygulayabilir ancak bu konuda doktorlarına danışmalarında fayda vardır.
14.01.2024 17:13 tarihinde Şeyma Ata tarafından yazıldı.