FODMAP Diyeti: Kimlere Uygulanmalı? Nasıl Yapılır?
Günümüzde birçok insan, sindirim sistemi problemleriyle uğraşmaktadır. Bu problemlerin nedenleri arasında gıda intoleransı ve irritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi durumlar bulunur. IBS, karın ağrısı, şişkinlik, gaz ve değişken bağırsak hareketlerine neden olan bir sindirim bozukluğudur. Bu tür semptomları olan insanlar, FODMAP diyetini denemeyi düşünebilir.
FODMAP Nedir?
FODMAP terimi, Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides And Polyols kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Bu kelime grubu, belirli karbonhidrat türlerini ifade eder. FODMAP'lar, ince bağırsakta emilmeden kalır ve kolona ulaştığında fermantasyona uğrarlar. Bu da gaz üretimine ve sindirim sorunlarına yol açabilir.
Hangi Gıdalar FODMAP İçerir?
FODMAP'lar genellikle şeker alkolü olarak adlandırılan poliol adı verilen bir bileşik türünde bulunur. Ayrıca oligosakkaritler, disakkaritler ve monosakkaritler içeren bazı gıdalarda da bulunurlar. İşte FODMAP içeren bazı yaygın gıdalar:
1. Laktos: Süt ve süt ürünleri gibi bazı gıdalarda bulunan bir disakkarittir.
2. Fruktanlar: Bu oligosakkaritler buğday, soğan, sarımsak ve pırasa gibi tahıl ürünlerinde bulunur.
3. Galaktanlar: Bezelye, barbunya ve mercimek gibi baklagillerde bulunan bir oligosakkarittir.
4. Oligosakkaritler: Soya fasulyesi, nohut ve siyah fasulye gibi bazı baklagillerde bulunur.
5. Monosakkaritler: Bal gibi bazı tatlandırıcılar tarafından kullanılırlar.
6. Poliol: Şeftali, kayısı ve çilek gibi meyvelerde doğal olarak bulunan bir şeker alkolidir.
FODMAP Diyetinin Amacı
FODMAP diyetinin amacı, semptomları azaltmak veya tamamen ortadan kaldırmaktır. Bu diyeti takip eden kişilerin belirli FODMAP'ları içeren gıdalarla temasını azaltarak sindirim sisteminin rahatlaması hedeflenir.
FODMAP Diyeti Kimlere Uygulanmalı?
FODMAP diyeti özellikle irritabl bağırsak sendromu (IBS) semptomları olan bireylere önerilmektedir. Ancak herkes için uygun olmayabilir ve herhangi bir sağlık sorunu yaşayan kişi öncelikle doktoruna danışmalıdır.
IBS semptomlarına sahip kişilerin FODMAP diyetine ihtiyaç duyması oldukça yaygındır. IBS semptomları arasında karın ağrısı, şişkinlik, gaz ve değişken bağırsak hareketleri yer alır. Bu semptomların şiddeti kişiden kişiye değişebilir ancak genellikle yaşam kalitesini olumsuz etkiler.
FODMAP Diyetinin Evreleri
FODMAP diyeti genellikle üç evreden oluşur: eliminasyon evresi, yeniden değerlendirme evresi ve entegrasyon evresi.
1. Eliminasyon Evresi: Bu evrede FODMAP içeren tüm gıdalar diyetten çıkarılır. Kişi bu süre boyunca belirli bir süre boyunca düşük FODMAP diyetine devam eder.
2. Yeniden Değerlendirme Evresi: Eliminasyon evresinden sonra kişi yavaş yavaş belirli FODMAP'ları yeniden tanımaya başlar ve hangi gıdalara toleransının olduğunu belirlemeye çalışır.
3. Entegrasyon Evresi: Kişi belirli FODMAP'ları tolere edebildiği miktarlarda tekrar diyetine eklemeye başlar.
Dikkate Alınması Gereken Noktalar
FODMAP diyetini uygularken dikkate almanız gereken bazı noktalar vardır:
1. Diyetisyen veya doktor gözetimi altında yapılmalıdır.
2. Diyet sadece belirli bir süre boyunca uygulanmalıdır.
3. Diyet esnasında vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri almaya dikkat edilmelidir.
4. Özel soslar veya baharatlar kullanmadan yemek pişirmek daha iyidir.
5. Kendinizi iyi hissetmediğinizde doktorunuza danışın.
10.03.2024 12:00 tarihinde Seda Uzun tarafından yazıldı.