Diyabet, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen ve tedavi edilmesi gereken kronik bir sağlık sorunudur. Diyabetli bireylerin sağlıklı bir yaşam sürdürebilmeleri için düzenli egzersiz yapmaları, ilaç tedavilerini takip etmeleri ve en önemlisi sağlıklı beslenmeleri büyük önem taşır. Bu nedenle diyabet hastalarının diyetlerinde dikkat etmeleri gereken bazı temel prensipler vardır.
Sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için diyabet hastalarının beslenme alışkanlıklarında öncelikle düşük glisemik indeksli yiyeceklere yönelmeleri önemlidir. Glisemik indeks, bir yiyeceğin kan şekeri üzerindeki etkisini ölçen bir değerdir. Diyabet hastalarının kan şekerlerini kontrol altında tutabilmek için yavaş sindirilen ve kan şekerini yavaş yükselten besinleri tercih etmeleri önemlidir. Bunun için tam tahıllar, sebzeler, baklagiller gibi kompleks karbonhidrat kaynaklarına ağırlık vermeleri gerekmektedir.
Protein tüketimi de diyabet hastalarının beslenme planında önemli bir role sahiptir. Proteinler, tokluk hissini artırır ve kas gelişimine yardımcı olurlar. Diyabetli bireylerin protein tüketimiyle ilgili olarak dikkat etmeleri gereken nokta ise yağsız protein kaynaklarını tercih etmek olmalıdır. Tavuk, hindi, balık gibi beyaz et ürünleri ile yağsız süt ürünleri ve yumurta gibi protein kaynakları diyabet hastalarının sağlıklı bir şekilde protein ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olacaktır.
Diyetlerinde yağ tüketimine de dikkat etmeleri gereken diyabet hastalarının doymuş yağlardan uzak durması önemlidir. Doymuş yağlar kalp sağlığı üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilir ve kan şekerinin kontrolünü zorlaştırabilir. Bu nedenle hayvansal yağlar yerine bitkisel yağları tercih etmek önemlidir. Zeytinyağı, avokado yağı, fındık yağı gibi sağlıklı bitkisel yağlar diyabet hastalarının diyetlerinde yer almalıdır.
Ayrıca diyabet hastalarının tuz tüketimine de dikkat etmeleri gerekmektedir. Yüksek tuz alımı hipertansiyon riskini artırabilir ve böylelikle kalp-damar hastalıkları riskini de yükseltebilir. Bu nedenle işlenmiş gıdalardan uzak durmak ve yemeğe eklenen tuz miktarını azaltmak önemlidir.
Diyetlerinde lifli gıdalara da yer vermeleri diyabet hastalarının sağlıklarını korumalarına yardımcı olacaktır. Lifli gıdaların sindirim sistemine olan olumlu etkilerinin yanında kan şekerinin daha stabil seviyede kalmasına da yardım ederler. Bu nedenle tam tahıl ürünleri, sebzeler, meyveler ve baklagiller gibi lif açısından zengin besinleri tercih etmek önemlidir.
Diyabet hastalarının ayrıca porsiyon kontrolüne de dikkat etmeleri gerekmektedir. Porsiyon kontrolü yapmak hem kilo kontrolünü sağlamak hem de kan şekerini istikrarlı bir şekilde dengelemek açısından önemlidir. Bu nedenle öğünlerde tabağın yarısını sebzelerle doldurmak, çeyrek kısımını protein kaynaklarına ayırmak ve geri kalan kısımda da kompleks karbonhidratlara yer vermek mantıklı bir porsiyonlama yöntemi olabilir.
Son olarak diyabet hastalarının doğru sıvı alımına da dikkat etmeleri gerekmektedir. Su tüketimi vücut fonksiyonlarının düzgün çalışması için çok önemlidir. Ayrıca çay, bitki çayları veya şekersiz içecekler gibi şeker içermeyen sıvılara yönelmek de sağlıklarını korumalarına yardım edecektir.
Diyabet hastalarının sağlıklarını koruyabilmek için düzenli egzersiz yapmanın yanında doğru beslenme alışkanlıkları da büyük bir öneme sahiptir. Düşük glisemik indeksli yiyeceklere yönelmek, protein ve lif açısından zengin besinleri tercih etmek, doymuş yağlardan kaçınmak, tuz tüketimine dikkat etmek ve porsiyon kontrolünü sağlamak diyabet hastalarının günlük hayatta uygulayabilecekleri temel prensiplerdir. Sağlıklı beslenmeyle birlikte düzenli doktor kontrollerine devam ederek diyabetinizin kontrol altında tutulmasını sağlayabilirsiniz. Unutmayın, doğru beslenme ile diyabet hayatınızda engel değil sadece bir başlangıcıdır!
30.10.2023 18:00 tarihinde İrem Yılmaz tarafından yazıldı.