Çölyak hastalığı, bağırsaklarda gluten adı verilen bir proteinin sindirilememesi sonucu ortaya çıkan kronik bir bağışıklık sistemi rahatsızlığıdır. Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir proteindir ve çölyak hastalarının bağırsaklarında ciddi hasarlara neden olabilir. Bu nedenle, çölyak hastalığına sahip olan bireylerin özel bir diyet uygulamaları gerekmektedir.
Çölyak hastalığının belirtileri genellikle sindirim sistemiyle ilgili problemlerdir. Bu belirtiler arasında karın ağrısı, şişkinlik, ishal, kabızlık, kilo kaybı, yorgunluk ve deri problemleri yer alır. Ancak her çölyak hastası aynı belirtileri yaşamayabilir ve bazıları hiçbir belirti göstermeyebilir. Bu nedenle, doğru teşhis için bir doktora başvurmak önemlidir.
Çölyak hastalığı teşhisi konduktan sonra, öncelikli olarak gluten içeren gıdalardan tamamen uzak durulmalıdır. Peki çölyak hastalarının beslenme planında nelere dikkat etmeleri gerekmektedir? İşte çölyak hastalığına sahip olanların beslenme önerileri:
1. Gluten içeren gıdalardan kaçının: Buğday, arpa ve çavdar gibi tahıl ürünleri gluten içerdiği için çölyak hastalarının bu gıdalardan uzak durması gerekmektedir. Bunun yanı sıra buğday nişastası, malt sirkesi, maltodextrin gibi gluten içeren bileşenleri de kontrol etmek önemlidir.
2. Glutensiz tahıl ve bakliyatları tüketin: Çölyak hastaları glutensiz diyetlerine yönelik olarak pirinç, mısır, patates gibi glutensiz tahılları tercih etmelidir. Ayrıca mercimek, nohut ve fasulye gibi bakliyatlar da sağlıklı bir protein kaynağı olabilir.
3. Doğal protein kaynaklarına odaklanın: Etler, tavuklar ve balıklar gibi doğal protein kaynakları çölyak hastalarının beslenme planında önemli bir yer tutmalıdır. Ancak hazır et ürünlerinin içinde gluten olabileceği unutulmamalıdır.
4. Taze sebze ve meyve tüketin: Çölyak hastalarının beslenmesinde taze sebzeler ve meyveler vazgeçilmezdir. Bu gıdalar sağlıklı lifler içererek bağırsaktaki düzeni sağlamaya yardımcı olur.
5. Dikkatli şekilde hazır gıdalar tüketin: Hazır gıdaların içinde genellikle gluten bulunabilmektedir. Bu nedenle çölyak hastalarının paketli ürünlerin etiketlerini dikkatlice okuması önemlidir.
6. Gluten içermeyen alternatifleri deneyin: Günümüzde birçok markette gluten içermeyen ürünleri bulmak mümkündür. Glutensiz ekmeklerden makarnalara kadar pek çok alternatif ürün mevcuttur.
7. Restoran ziyaretlerinde dikkatli olun: Restoranlarda yemek yemek isteyen çölyak hastalarının önceden restoranla iletişime geçerek glutensiz seçenekleri sorması önemlidir. Ayrıca restoranda kullanılacak malzemelerin temizlik koşullarını da kontrol etmek gerekmektedir.
8. Vitamin ve mineral takviyelerini düşünün: Bazı durumlarda çölyak hastalarının vücutlarından vitamin ve mineral eksiklikleri oluşabilir. Bu nedenle doktor kontrolünde takviye almayı düşünmek önemlidir.
10.02.2024 16:52 tarihinde Mehmet Kayacı tarafından yazıldı.