Günümüzde birçok insanın karşılaştığı sağlık sorunlarından biri de çölyak hastalığı ve gluten hassasiyetidir. Çölyak hastalığı, bağışıklık sisteminin, vücutta bulunan gluten adı verilen bir proteine aşırı reaksiyon göstermesi sonucu ortaya çıkan bir bağırsak hastalığıdır. Gluten hassasiyeti ise çölyak hastalığında görülen belirtilerin benzerini ortaya çıkaran fakat bağırsaklarda herhangi bir hasar oluşturmayan bir durumdur.
Bu hastalıklara sahip olan bireylerin beslenme planlarının doğru şekilde düzenlenmesi oldukça önemlidir. Çünkü gluten içeren yiyecekleri tüketen bu kişiler, sindirim sistemi problemleri, kilo kaybı, demir eksikliği gibi birçok sağlık sorunu ile karşılaşabilirler. Bu nedenle, çölyak hastalığı ve gluten hassasiyeti olan bireyler için özel bir beslenme programı uygulanmalıdır.
Öncelikle, bu kişilerin tüketmesi gereken gıdaların başında tam tahıllar gelmektedir. Tam tahıllar, glütensiz alternatiflerle değiştirilerek tüketilebilir. Glutensiz olarak üretilen pirinç, mısır, quinoa gibi tahıl ürünleri hem doyurucu hem de besleyici olacaktır. Ayrıca bu ürünler, lif içeriğiyle sindirim sistemini düzenleyerek bağırsak sağlığını desteklemektedir.
Protein kaynakları da çölyak hastalığı ve gluten hassasiyeti olan bireylerin beslenme planlarında önemli bir yere sahiptir. Et ürünleri, balık, yumurta ve baklagiller gibi protein kaynakları glütensiz olarak tüketilebilir. Özellikle baklagiller, yüksek protein içeriğiyle hem enerji sağlamada önemli rol oynar hem de bağırsak sağlığını destekler.
Sebzeler ve meyveler de bu kişilerin beslenme planlarında yer almalıdır. Taze sebzeler ve meyveler hem vitamin hem de mineral açısından zengindir ve vücudun ihtiyaç duyduğu besin değerlerini sağlar. Bunun yanında glütensiz olarak hazırlanan sebze yemekleri ve meyve salataları da tercih edilebilir.
Süt ürünleri de bu kişilerin beslenme planlarında dikkat edilmesi gereken bir noktadır. Süt ürünleri içerisinde glütene rastlanmamasına rağmen bazı markaların üretim sürecinde kontaminasyon riski bulunmaktadır. Bu nedenle çölyak hastalığı veya gluten hassasiyeti olan bireylerin süt ürünlerini tercih ederken glütensiz olduğundan emin olmaları önemlidir.
Gluten içeren yiyeceklerden uzak durulması gereken diğer bazı gıdalar ise şunlardır: buğday, arpa, çavdar ve buğday unu gibi tahıl ürünleri; ekmek, makarna, bisküvi ve kek gibi unlu mamuller; bira gibi alkollü içecekler; soslar, salata sosları ve hazır soslar gibi işlenmiş gıdalar; dökme şeker gibi tatlandırıcılar.
Çölyak hastalığı veya gluten hassasiyetine sahip olan bireyler için restoranlarda yemek seçimi yapmak da zorlu olabilir. Ancak günümüzde çölyak hastalarına yönelik özel menüler sunan restoranlar artmaktadır. Bu restoranlarda glutensiz seçenekleri tercih etmek mümkündür.
05.03.2024 16:39 tarihinde Elif Avcı tarafından yazıldı.