Günümüzde pek çok kişi, çölyak hastalığı ile tanışmış veya bu hastalık hakkında bir şeyler duymuştur. Çölyak hastalığı, özellikle gluten içeren yiyeceklerin tüketildiği durumlarda ortaya çıkan bir bağışıklık sistemi bozukluğudur. Bu hastalık, ince bağırsakta hasara neden olan gluten adı verilen bir proteinin intoleransı sonucunda meydana gelir. Peki, çölyak hastalığının belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edilir?
Çölyak hastalığı, genetik yatkınlığa sahip bireylerde daha sık görülür. Bu hastalığa sahip olan kişilerin vücutları, gluten adı verilen bir proteine karşı aşırı tepki gösterir. Gluten içeren yiyecekler tüketildiğinde, ince bağırsaktaki villus denilen küçük kıvrımların hasar görmesi sonucu emilim bozukluğu ve sindirim sorunları ortaya çıkar.
Çölyak hastalığının en yaygın belirtisi, sindirim sistemi ile ilgili problemlerdir. Bu problemler arasında kronik ishal, kabızlık, şişkinlik, gaz ve karın ağrısı bulunur. Ayrıca kilo kaybı, iştahsızlık ve halsizlik gibi semptomlar da görülebilir.
Bununla birlikte, çölyak hastalığının belirtileri sadece sindirim sistemiyle sınırlı değildir. Hastaların bazılarında deri döküntüleri (dermatit herpetiformis), demir eksikliği anemisi, kemik erimesi (osteoporoz), adet düzensizlikleri ve infertilite gibi farklı semptomlar da ortaya çıkabilir.
Çölyak hastalığının teşhisi genellikle kan testleri ve endoskopi ile yapılır. Kan testleri ile antikor düzeyleri ölçülerek bu hastalığa sahip olup olmadığı belirlenebilir. Endoskopi ise ince bağırsağın incelenmesini sağlar ve hasarın varlığı tespit edilebilir.
Çölyak hastalığının tedavisi için tek etkili yol gluten içeren yiyeceklerin diyetten tamamen çıkarılmasıdır. Gluten içeren yiyecekler arasında buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllar bulunur. Bu tahılların yerine mısır, pirinç ve patates gibi glütensiz alternatifler tercih edilmelidir.
Glutensiz diyetin uygulanmasıyla birlikte ince bağırsaktaki hasar zamanla iyileşebilir ve semptomlar azalabilir. Ancak tam iyileşme süreci kişiden kişiye değişebilir ve bazı durumlarda tamamen geri dönüşümsüz hasarlar oluşabilir.
Glutensiz diyet uygulayan bireylerin dikkat etmesi gereken bir diğer konu da gluten içeren ürünlerden kaçınmaktır. Günümüzde birçok gıda üreticisi glütensiz ürünler sunmaktadır ancak yine de dikkatli olmak önemlidir. Glutensiz ürün alırken ambalajları iyice kontrol etmek ve güvenilir markalar tercih etmek gerekmektedir.
Ayrıca sosyal yaşamda da glutensiz diyetin uygulanması zorluklar doğurabilir. Restoranlarda ya da davetlerde uygun seçenekler bulmak mümkün olmayabilir. Bu nedenle bireylerin kendi yemeklerini hazırlama alışkanlığı kazanmaları önemlidir.
09.02.2024 11:39 tarihinde Gizem Yaman tarafından yazıldı.