Çölyak hastalığı, bağırsaklarda gluten adı verilen bir proteinin sindirilememesi sonucu ortaya çıkan bir otoimmün hastalıktır. Gluten, buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein olup, çölyak hastalarında bağışıklık sistemi tarafından zararlı olarak algılanır ve ince bağırsakta hasara yol açar. Bu nedenle, çölyak hastalarının ömür boyu gluten içermeyen bir diyet uygulamaları gerekmektedir.
Bu makalede, çölyak hastalarının sağlıklı ve dengeli bir şekilde beslenebilmeleri için bazı öneriler sunulacaktır.
1. Gluten içeren yiyeceklerden kaçının:
Çölyak hastalarının en önemli beslenme kuralı, gluten içeren yiyeceklerden tamamen kaçınmaktır. Buğday, arpa, çavdar gibi tahıllar ve bu tahıl türevlerinden yapılan ekmekler, makarnalar, unlu mamuller gibi ürünler gluten içerir. Bunların yerine gluten içermeyen alternatifleri tercih edilmelidir.
2. Tahıl alternatifleri kullanın:
Çölyak hastaları için uygun olan tahıl alternatifleri; mısır, pirinç, patates, quinoa gibi besinlerdir. Bu tahıllardan yapılan glutensiz ekmekler, makarnalar ve unlar marketlerde kolaylıkla bulunabilir. Ayrıca glütensiz yulaf ezmesi veya karabuğday gibi diğer seçenekleri de değerlendirebilirsiniz.
3. Doğal ve taze gıdalar tercih edin:
Hazır gıdalar genellikle birden çok bileşeni içerdiği için çölyak hastalarının dikkat etmesi gereken bir konudur. Hazır soslar, salata sosları ve baharat karışımları genellikle gluten içerebilir. Bu nedenle doğal ve taze gıdalar tercih edilmelidir. Sebzeler, meyveler, etler ve süt ürünleri gibi doğal gıdalar çölyak hastalarına uygun bir seçenektir.
4. Glutensiz ürün etiketlerini dikkatlice okuyun:
Market alışverişlerinde glutensiz ürün satın almak isteyen çölyak hastalarının etiketleri dikkatlice okuması önemlidir. Bazı ürünler üzerinde "glutensiz" ibaresi bulunmayabilir ancak içeriği gluten içermeyebilir. Bu nedenle her zaman ürün etiketini kontrol etmek ve güvendiğiniz markalardan alışveriş yapmak önemlidir.
5. Restoranlarda önceden bilgi edinin:
Restoranlarda yemek yerken de dikkatli olmak gerekmektedir. Çünkü pişirme sırasında kontaminasyon riski vardır ve bazı restoranlar glütensiz menüler sunsa da tam anlamıyla güvenli olmayabilir. Bu nedenle restoranlara gitmeden önce menülerini inceleyerek veya telefonla bilgi alarak daha güvenli bir seçim yapabilirsiniz.
6. Vitamin ve mineral desteği alın:
Çölyak hastalarında ince bağırsakta hasar olduğu için besin emilimi zorlaşır ve vitamin-mineral eksiklikleri sık görülebilir. Bu nedenle doktorunuzun önerdiği şekilde vitamin ve mineral desteği almanız önemlidir.
7. Glutensiz atıştırmalıklar seçin:
Atıştırmalıklar genellikle paketlenmiş ve hazır olduğu için çölyak hastalarının dikkat etmesi gereken bir diğer noktadır. Mısır cipsi, pirinç krakerleri veya glütensiz enerji barları gibi glutensiz atıştırmalıkları tercih edebilirsiniz.
8. Dikkatli olunması gereken diğer durumlar:
Çölyak hastalarının dikkat etmesi gereken diğer durumlar şunlardır: bira gibi alkollü içecekler (gluten içerebilir), şekerlemeler (bazen gluten eklenmiş olabilir), turşular (bazen malt sirkesi kullanılır), hazır çorbalar (buğday unu eklenmiş olabilir) vb.
01.08.2024 15:00 tarihinde Zehra Koç tarafından yazıldı.