Bitki bazlı diyetler son yıllarda popülerlik kazanan ve sağlık açısından birçok faydası bulunan beslenme şekilleri arasında yer almaktadır. Bitki bazlı diyetler, hayvansal gıdaların tüketimini minimuma indirerek, sebze, meyve, tahıl, baklagiller ve bitkisel yağlar gibi bitkisel kaynaklı gıdaların ağırlıkta olduğu bir beslenme düzenini ifade eder.
Bu diyetin faydaları oldukça çeşitlidir. İlk olarak, bitki bazlı diyetlerin kalp sağlığını olumlu yönde etkilediği bilinmektedir. Hayvansal gıdalardan zengin bir beslenme düzenine sahip olan kişilerde kalp hastalıklarının riski artmaktadır. Ancak bitki bazlı diyetleri uygulayan bireylerde bu risk daha düşük görülmektedir. Bitkisel gıdalar içerdikleri antioksidanlar ve lifler sayesinde kolesterol seviyelerini düşürerek kalp sağlığını korur.
Bitki bazlı diyetler aynı zamanda kilo kontrolünde de etkilidir. Sebze ve meyveler düşük kalorili olmalarının yanı sıra içerdikleri liflerle tokluk hissi verirler ve böylelikle daha az kalori almanızı sağlarlar. Ayrıca bitki bazlı diyetlerde genellikle işlenmiş gıdalardan uzak durulduğu için trans yağ, şeker ve tuz tüketimi de azalır. Bu da kilo vermeyi kolaylaştırır.
Diyabet hastalarının da bitki bazlı diyetlere yönelmeleri önerilmektedir. Çünkü bitkisel kaynaklı gıdalar kan şekerini dengelemeye yardımcı olurlar. Yüksek lif içeriği sayesinde sindirim sürecini yavaşlatarak kan şekeri seviyesinin dengelenmesine katkıda bulunurlar. Ayrıca bitki bazlı diyetlerde genellikle tam tahıl ürünleri tercih edildiği için glisemik indeksi düşük besinler tüketilir.
Bitki bazlı diyetlerin kanser riskini azalttığı da yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur. Özellikle kolorektal kanser başta olmak üzere birçok kanser türü ile ilişkili olan faktörlerden kaçınmayı sağlarlar. Bitkisel kaynaklı gıdalar içerdikleri antioksidanlar sayesinde kanserojen maddelere karşı vücudun bağışıklık sistemini güçlendirirler.
Bunların yanında bitki bazlı diyetlerin sindirim sistemi üzerinde de olumlu etkileri vardır. Lif açısından zengin olan bu diyet, bağırsak hareketlerini düzenleyerek kabızlık sorununu önlemeye yardımcı olur. Ayrıca sindirim enzimleri ve probiyotik bakteriler için iyi bir ortam sağlayarak sindirim sistemini destekler.
Bitki bazlı diyetlerin ne kadar süre uygulanabileceği ise kişiye bağlı olarak değişkenlik gösterir. Kimi insanlar bu beslenme tarzını yaşam biçimi haline getirebilirken kimileri belirli bir süre uygulayabilir. Önemli olan dengeli ve çeşitli bir beslenme düzenine sahip olmaktır. Herhangi bir beslenme şeklinde olduğu gibi tek tip bir besin grubuna dayalı bir diyete uzun süre devam etmek sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, bitki bazlı diyetleri uygularken protein, demir, kalsiyum gibi önemli besin ögelerinin yeterli miktarda alındığından emin olmak önemlidir.
27.10.2023 18:00 tarihinde Selin Arslan tarafından yazıldı.