Sağlıklı bir yaşamın anahtarı doğru beslenmedir. Günümüzde pek çok insan, sağlıklı beslenmeye dikkat etmekte ve bu konuda bilinçlenmektedir. Ancak, bazen beslenme düzenimizi oluştururken protein alımını ihmal edebiliyoruz. Oysaki proteinler vücut için çok önemli bir besindir ve sağlıklı bir yaşam için yeterli miktarda alınması gerekmektedir.
Proteinler, hücrelerin yapı taşlarıdır ve vücutta çeşitli görevleri vardır. Öncelikle, kas gelişimi ve onarımında büyük rol oynarlar. Kaslarımızın güçlü ve sağlıklı olması için yeterli miktarda protein almamız gerekmektedir. Ayrıca, proteinler bağışıklık sistemini destekler ve enfeksiyonlara karşı koruma sağlar. Protein alımının yetersiz olduğu durumlarda bağışıklık sistemi zayıflar ve hastalıklara daha açık hale geliriz.
Proteinler aynı zamanda enerji kaynağı olarak da kullanılır. Karbonhidratların enerji kaynağı olduğunu düşünsek de, vücut ihtiyaç duyduğunda proteinleri enerjiye dönüştürebilir. Ancak bu durumda proteinlerin ana görevi yerine getiremediği için kas kaybına yol açabilir. Bu nedenle, enerji ihtiyacını karşılamak için karbonhidratlara yönelmek daha doğrudur.
Protein alımının önemini anlamak için öncelikle ne kadar protein tüketmemiz gerektiğini bilmeliyiz. Günlük protein ihtiyacı kişiden kişiye değişebilir ancak genel olarak yetişkin bir kişi için ortalama 0,8 gram/kg'dır. Yani, 70 kilogram ağırlığındaki bir kişi yaklaşık olarak 56 gram protein tüketmelidir. Hamilelik, emzirme veya ağır fiziksel aktivite gibi durumlarda bu miktar artabilir.
Protein alımını arttırmak içinse çeşitli besinlerden yeterli miktarda tüketmek gerekmektedir. Hayvansal kaynaklı proteinler, bitkisel kaynaklı proteinlere göre daha yüksek biyolojik değere sahiptir. Yani hayvansal kaynaklı proteinler vücut tarafından daha kolay sindirilip kullanılabilir. Bu nedenle et, tavuk, balık gibi hayvansal ürünleri tüketerek protein alımını arttırabiliriz.
Ancak vegan veya vejetaryen olanlar için bitkisel kaynaklı proteinlere yönelmek önemlidir. Nohut, mercimek, fasulye gibi baklagiller; soya ürünleri; badem, ceviz gibi kuruyemişler; quinoa gibi tahıllar; chia tohumu gibi süper gıdalar iyi birer bitkisel protein kaynağıdır.
Ayrıca süt ve süt ürünleri de önemli birer protein kaynağıdır. Yoğurt, peynir gibi süt ürünleri hem kalsiyum hem de yüksek kalitede proteine sahiptirler. Ancak laktoz intoleransı veya veganlık sebebiyle süt ürünleri tüketmeyenler için badem sütü, soya sütü gibi bitkisel süt alternatifleri tercih edilebilir.
Protein açısından zengin besinleri tüketmek kadar doğru porsiyonları da ayarlamak önemlidir. Aşırı miktarda protein tüketimi böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir ve böbrek taşı riskini artırabilir. Bu nedenle günlük önerilen miktarlarda protein tüketmeye dikkat etmek gerekmektedir.
Beslenme düzenindeki diğer unsurlar da protein alımının etkinliğini etkileyebilir. Örneğin, yeterli miktarda vitamin ve mineral almak da sağlıklı bir yaşam için önemlidir. Çünkü vitamin ve minerallerin metabolizma üzerinde olumlu etkileri vardır ve bu sayede alınan proteinden maksimum fayda sağlanabilir.
21.03.2024 06:00 tarihinde Zehra Koç tarafından yazıldı.