Günümüzün hızlı tempolu yaşamı, insanların stresle daha sık karşılaşmasına neden olmaktadır. Stres, vücutta olumsuz etkilere yol açabilen bir durumdur ve uzun süreli stres, fiziksel ve zihinsel sağlık sorunlarına neden olabilir. Beslenme düzeni ise, vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri alarak sağlıklı bir şekilde fonksiyon görmesini sağlar. Peki, beslenme düzeni ile stres arasında nasıl bir ilişki bulunmaktadır?
Beslenme düzeni, kişinin günlük enerji ihtiyacını karşılamak için aldığı besinlerin miktarını ve çeşidini içerir. Sağlıklı bir beslenme düzeni, vücudun ihtiyaç duyduğu vitaminler, mineraller, proteinler, karbonhidratlar ve yağları dengeli bir şekilde almayı hedefler. Bu sayede vücut fonksiyonları düzgün çalışır ve bağışıklık sistemi güçlenir.
Stres ise vücudun tehlikeli veya zorlayıcı durumlarla başa çıkmaya çalıştığı bir tepkidir. Stresli durumlarda vücutta kortizol hormonu salgılanır ve bu hormonun artması uzun süreli stresin belirtisi olabilir. Uzun süreli stres ise bağışıklık sisteminin zayıflamasına, enerji seviyelerinin düşmesine ve uyku bozukluklarına neden olabilir.
Beslenme düzeni ile stres arasındaki ilişkiyi anlamak için öncelikle besinlerin stres üzerindeki etkisini incelemek gerekmektedir. Bazı besinler, vücutta kortizol seviyesini artırabilirken; bazıları ise azaltabilir. Örneğin, şekerli ve işlenmiş gıdaların tüketimi kortizol seviyesini artırırken; meyve, sebze, tam tahıllar ve sağlıklı yağlar gibi besinlerin tüketimi kortizol seviyesini düşürebilir.
Ayrıca, B vitamini kompleksi (B1, B2, B3, B5, B6), C vitamini ve magnezyum gibi besin öğeleri de strese karşı koruyucu etkiye sahip olabilir. Bu vitamin ve minerallerin yeterli miktarda alınması durumunda sinir sistemi daha sağlıklı çalışır ve stresle başa çıkma yeteneği artar.
Beslenme düzeninin stres üzerindeki etkisi sadece besin öğeleri ile sınırlı değildir. Aynı zamanda kişinin beslenme alışkanlıkları da stres seviyesini etkiler. Düzensiz ve sağlıksız bir beslenme alışkanlığı olan kişilerde stres seviyesi genellikle daha yüksektir. Fast food tüketimi, aşırı kafein alımı ve yetersiz su içme gibi faktörler de strese katkıda bulunabilir.
Sağlıklı bir beslenme düzenine geçmek ise stresle başa çıkma becerisini artırabilir. Özellikle antioksidan açısından zengin meyve ve sebzeler ile omega-3 yağ asitleri içeren somon gibi balıkların tüketimi beyinde serotonin hormonu salgısını artırarak mutluluk hissini tetikleyebilir. Ayrıca yeşil yapraklı sebzelerde bulunan folik asit depresyon riskini azaltabilir.
Stresten kaçınmak veya tamamen engellemek mümkün olmasa da, sağlıklı bir beslenme düzeniyle stressizlik için önemli adımlar atılabilir. Bunun için ilk adım olarak günlük beslenmemize dikkat etmeliyiz. Yeterli miktarda protein, lifli yiyecekler ve sağlıklı yağlar tüketmek enerji seviyelerimizi dengeleyerek stresse karşı direncimizi artırabilir.
Ayrıca öğün atlamadan düzenli olarak yemek yemek de önemlidir çünkü kan şekerinin dengeli olması enerji seviyesinin sabit kalmasına yardımcı olur. Su tüketiminin de yeterli olduğundan emin olmalıyız çünkü dehidrasyon vücutta strese neden olabilir.
17.03.2024 16:52 tarihinde Seda Uzun tarafından yazıldı.